Een van de dingen die elk jaar het vertrek van de zomer helpen aanvaarden, is het opendeur weekend dat Highlite voor hun dealers organiseert in hun imposante bedrijfspand in Kerkrade, Kirchroa voor de Limburgse vrienden, op nauwelijks enkele golflengtes van Duitsland en België. Dat daarbij binnen het immense aanbod van dit bedrijf telkens weer een aantal baanbrekende nieuwe producten gelanceerd wordt, zal niemand verbazen.

Zo ook dit jaar. Tijdens de Messe, in Frankfurt, spraken we met de mensen van Highlite, het bedrijf achter onder meer de merken DAP en Showtec, over de nieuwigheden van het moment en over de previews die op til stonden. We ‘vernamen’ dat DAP tijdens de Dealer Days in oktober het gloednieuwe Odin line array systeem zou voorstellen. In een live-omgeving en met de ontwikkelaars aanwezig om eventuele vragen te beantwoorden. In Frankfurt stond reeds een prototype van de Odin, waarvan redelijk hoogdravende verhalen werden verteld door de mensen van DAP zelf. Gevolg? We waren serieus benieuwd, want zo’n volledig line array systeem was voor DAP helemaal nieuw. Wat konden we verwachten? Hoe zou het klinken? De typische vragen die mensen bezighouden nadat een preview op de markt wordt losgelaten. Maar nu werd dus wel degelijk het kant en klare product op de markt gezet. Dat lieten we ons uiteraard geen twee keer zeggen!

Odin?

Voorlopig voert Google je met de zoekopdracht Odin steevast naar de mythologie uit het hoge noorden, maar geloof ons: daar gaat verandering in komen. Odin is vanaf heden ook de vloeiende serienaam van een goddelijk knap audiosysteem. DAP, in heel wat landen reeds vele jaren gekend om zijn no-nonsense producten met een bijzonder interessante prijs/kwaliteitsverhouding, wil met deze productlijn duidelijk hogerop. Daarom werd voor de naam Odin gekozen, die op de logo’s duidelijk de positie van de merknaam inneemt. Goden zitten immers ook ergens ‘hogerop’. ‘By DAP’, staat er fijntjes onder Odin vermeld. Herkenbaar, en toch totaal vernieuwend.

We hebben het hier over een vrij compact line-array systeem. Alweer een nieuwkomer in de line-array markt? Ja, zo lijkt het misschien, maar DAP wil de gevestigde merken die het topsegment beheersen het vuur na aan de schenen leggen door een aantal hedendaagse technieken en denkpistes bereikbaar te maken voor een breder publiek, voor geluidsmensen die niet het budget en de kapitaalkrachtige klanten hebben voor peperdure systemen, maar die ook niet (meer) tevreden zijn met de kwalitatieve beperkingen die toch vaak nog moeten aanvaard worden bij geluidssystemen uit de sub-top of lager. Het heeft weinig zin om een plekje trachten te veroveren in het topsegment. Ik denk dat het dan ook een heel wijze keuze is geweest om daar net onder te positioneren. De concurrentie is daar immers heel wat kleiner, en de Odin valt daardoor goed op. Om meteen met de deur in huis te vallen: de Odin-lijn bestaat momenteel uit een actieve topkast T-8A en een actieve subwoofer S-18A die een adviesprijs meekregen van respectievelijk € 1795 en € 2369 (ex BTW). Dat is geen discountprijs, maar ook geen peperdure prijssetting. Zeker niet als je effectief gaat luisteren naar de geluidskwaliteit en als je kijkt naar de mogelijkheden die je met het systeem in huis haalt.

Celestion speakers
Odin is géén systeem dat door badge-engineering ontstaan is. Je kent dat wel, even bij de Chinees langs lopen, merkplaatje erop plakken en klaar. Neen dus. Odin is in essentie een Nederlandse ontwikkeling. De mensen van DAP hebben duidelijk vastgelegd wat het systeem moest kunnen. Er werd bekeken hoe het zo interessant mogelijk in de markt kon gezet worden. Betaalbaar, maar duidelijk beter dan de prijsklasse-collega’s. Vanuit die visie werd de techniek ingevuld. Reeds enkele jaren geleden waren we bij een test blij verrast om Celestion speakers aan te treffen in het DAP systeem dat we toen aangeleverd kregen. Het is daarom ook niet verwonderlijk dat DAP opnieuw koos voor Celestion als partner voor de productie van de drivers voor de Odin. Celestion is dan ook een oude rot in het vak van luidsprekerbouwer. Sinds 1924 zijn zij daar mee bezig. Engels, wat zelfs bij de pietje-precies hifi fanaten van de ergste soort al tientallen jaren direct een goedkeurend hoofdknikje teweeg brengt. Want Engelsen zijn dan wel stoute EU-brexiters, maar luidsprekers bouwen, dat kunnen ze. Wel eens een KEF hifibox tegengekomen? Juist, ja, de partner van Celestion. Of ken je gewoon nog de Ditton reeksen van Celestion? Maar we wijken af, we hebben het hier niet over hifi, maar over professional stuff, gitaarversterkers bijvoorbeeld. Marshall, Vox,… die namen kent toch iedere muzikant. Maar die maken ook hun drivers niet zelf… Vraag het maar eens na bij Celestion. Waarmee we enkel maar willen zeggen dat DAP een welbewuste keuze gemaakt heeft, om Odin uit te rusten met alleen maar kwaliteitsluidsprekers. Niet een woofertje, niet een tweetertje, nee, alles wat er in zit en muziek maakt, is ‘by Celestion’.

Het systeem

Odin is een modulair line-array systeem dat dus bestaat uit twee basiskasten: een topkast en een baskast. De topkast, Odin T-8A is opgebouwd rond twee Celestion 8” Neodymium midrange woofers en twee Celestion 1” Neodymium compressiedrivers met een 1,75” spreekspoel. De woofertjes weerstaan elk aan 400W RMS/1600W peak power en de tweetertjes eten met gemak 80W RMS/320W peak power op. Die power wordt aangeleverd door de ingebouwde versterkermodules. Die werken, geheel naar de hedendaagse gewoonte, in bi-amp: 800W continu wordt geleverd door de laagmid module die in klasse D werkt en voor de tweeters werd een versterkermodule in klasse AB opgebouwd waaruit 150W continu vermogen kan komen. Zeer interessant is ook, dat Celestion de wooferconusjes zodanig van een coating voorzien heeft, dat ze echt ‘weather resistant’ zijn. Zeker in onze regionen is dat een niet te onderschatten pluspunt…
De Odin T-8A blaast frequenties van 70 Hz tot 19 kHz in de lucht en zijn adem is daarbij zo sterk dat er maximum 129dB uit komt (gemeten op 1 meter afstand). Laat je niet gek maken door al dat gegoochel met Wattjes RMS en peak: lees gewoon wat er uit komt, want het gaat er bij een speaker nog altijd om, om dB’tjes te produceren en niet om elektrische Wattjes te consumeren.
De afstralingshoek is 100° horizontaal. In het verticale vlak bepalen de wetten van de fysica (lees: de hoogte van de array) de afstralingshoek, en voor de hoge tonen blijkt die sowieso 10° te zijn. Voor het middengebied hangt deze hoek dus vooral af van het aantal topkasten dat je onder elkaar gaat gebruiken.

Beamsturing
Er zitten achterop de kast de onvermijdelijke XLR input- en doorlus-connectoren, maar ook de tegenwoordig flink ingeburgerde RJ45 data input en link cascade connectoren, waarmee je eventueel via een CAT5 kabel naar je computer/laptop kan gaan, om zo te kunnen ingrijpen in de configuratiesettings van de kast. De CAT5 kabel wordt overigens overbodig als je een optioneel routertje toevoegt, zodat je wireless acces hebt. Dit kan zeer handig zijn, want elke van de versterkers heeft een eigen DSP aan boord, en er zijn hierbij met een schakelaar negen presets die men bij de instelling kan kiezen. Acht van deze presets van de processing hebben elk hun eigen doel (bijvoorbeeld specifiek voor spraak) en nu komt het: de negende preset kan door de gebruiker vanaf de computer geheel naar de eigen smaak worden geconfigureerd. Daarvoor is er uiteraard software beschikbaar, maar het mooie is, dat er nog ijverig wordt verder ontwikkeld aan deze software, zodat het gehele systeem ook volledig klaar is om met nieuwe softwareontwikkelingen ook daadwerkelijk nieuwe toepassingsmogelijkheden te kunnen bieden. Zo kan je bijvoorbeeld nu ingeven hoeveel topkasten je gebruikt in welke ruimte. De software kan dan voor jou bepalen onder welke hoeken de kasten moeten uitgericht worden. Maar er wordt verder gewerkt om via de software aan actieve beamsturing te kunnen gaan doen, waarbij de kastjes gewoon onder elkaar kunnen hangen en waarbij je vanaf de computer gaat bepalen waar de beam precies moet terecht komen. De ontwikkeling van een dergelijke software is enorm complex en heeft heel wat jaartjes tijd nodig.

Afwerking
Het hele zaakje is prima beveiligd met een thermische beveiliging en de nodige digitale limiters/compressors. Uiteraard staan er powercon in/out connectoren op. De kast zelf is heel professioneel opgebouwd uit 18mm berkenmultiplex, zoals het hoort. Er is in een driepuntsbevestiging voorzien (twee vooraan, één achteraan in het midden) zodat de topkasten echt probleemloos (en op een veilige goedgekeurde manier) als array onder elkaar kunnen bevestigd worden. De vorm van de topkast is, zoals vaak voorkomt, lichtjes trapeziumvormig, 556x388x753 mm. De topkast zet 22,5 kg neer op de weegschaal. Dat is dus nog heel hanteerbaar bij de opbouw. De kast is netjes afgewerkt, zwart gelakt, met een mooie stevige metalen grill en met de ‘riggingwear’ aan boord. Een waaier aan accessoires maken je het leven met Odin gemakkelijk: flybars, een adapter voor statiefmontage, ground stacking voetjes, pinnen voor de montage bij gevlogen toppen (de normale manier van gebruiken eigenlijk), de DSP netwerk interface en ook een handige stevige flightcase waarin, naast de top- en de tussen flybar, netjes vier onder elkaar gemonteerde topkasten plaats vinden. Het bovendeksel van de kist is in twee delen uitgevoerd. Gemakkelijker kan het haast niet.

Baskast
De Odin S-18A past als baskast helemaal in het concept, zowel qua uitzicht als qua mogelijkheden en uitrusting. De kast is opgebouwd rond een 18” Celestion woofer met 1200W RMS belastbaarheid. Deze woofer is eveneens all-weather resistant, van een coating voorzien dus. Hij wordt aangestuurd door een klasse D versterker van 1500W continu vermogen en perst daarbij in het gebied van 41 Hz tot +10 Hz maximaal 136dB (gemeten op 1 meter afstand) uit zijn longen. De kast is een directe straler, dus bij basfrequenties geheel omnidirectioneel. Dat kan niet anders, dit is gewoon fysica. Maar door stacking of ground stacking kan je uiteraard ook de penetratie in de ruimte verbeteren omdat je daardoor een soort staande of liggende bas-kolom creëert. Verder is de uitvoering helemaal vergelijkbaar met de topkast qua opbouw, inputs en outputs, eveneens 8+1 presets voor de DSP processing, enz. Bovendien zit er bij deze sub nog een M20 pole mount bovenop, zodat je ook met een tussenstang één of twee topkasten boven de sub kan monteren. De subkast is wat groter dan de top uiteraard (812x750x778 mm) en ook wat zwaarder (58,5 kg). De kast kan op de grond opgesteld worden of ze kan via de bevestigingspunten ook gewoon mee in de array gevlogen worden via een tussenframe dat de mechanische link vormt tussen topkasten en baskasten. Het design van de Odin en het hele concept, vinden wij bijzonder professioneel ogend!

De klank

Natuurlijk waren we razend benieuwd de Odin ook daadwerkelijk te kunnen horen. DAP had tijdnes de Dealer Days buiten, op een grasveld bij een podium een setje opgebouwd met aan elke kant zes topkasten in array, opgehangen aan een van hun prachtige statieven die ze voor deze doeleinden in het gamma hebben. Op de grond aan iedere zijde 2x2 subkasten (dus een ‘kubusje’ van twee kasten naast elkaar en twee boven elkaar) en extra nog drie subkasten in het midden voor het podium. We hebben met plezier een optreden van een live-band gehoord, en ook wat vooropgenomen demo-muziek. De eerste indruk zat meteen goed. Er zit een fijne ‘kick’ in de bassen en de topkasten halen de instrumenten en de stemmen er behoorlijk uit, ook nog als je op een redelijk grote afstand gaat luisteren. Typisch voor line-array’s natuurlijk, dus op dat vlak kunnen we al meteen zeggen: opdracht geslaagd. Het ging bij de live-band bij momenten ook behoorlijk luid. Niet het dB-niveau van een grote open-air uiteraard, maar wel heel realistisch voor veruit de meeste optredens en events die overal elk weekend weer plaats grijpen. Rekening houdende met het feit dat de setup toch ook niet zo groot was, 2x6 toppen en 11 subs, waren we eigenlijk prettig verrast, niet alleen door het haalbare geluidsniveau, maar ook door de relatieve rust die de klank grotendeels nog bleef behouden. De sound was niet hinderlijk schel, misschien konden we hier en daar al eens een tikkeltje agressie horen, maar de algehele klankbalans was prima in orde en zeer bruikbaar voor het dagelijkse werk. De draagkracht was dus helemaal in orde. De druk in het basgebied was niet op elke plaats precies gelijk, maar dat is nu eenmaal iets dat met omnidirectionele directe stralers gebonden is aan de wetten van de fysica, en eerlijk gezegd viel dit meer dan behoorlijk mee. De opstelling op een grasveld vreet ook meer basenergie weg dan bijvoorbeeld op een verharde vloer. In die zin was de demo toch wel een eerlijke en realistische voorstelling van het systeem. Geen ‘toonzaaldemo’. Wij vinden het ook een behoorlijk pluspunt dat de basweergave mooi strak blijft en al bij al toch wel lekker laag doorprikt. Het blijven compacte kasten, dus de wetten van de fysica zorgen voor logische grenzen. Laten we het zo samenvatten: bij het beluisteren van de live-band waren wij na een poos aan het ‘vergeten’ dat we eigenlijk het Odin systeem kwamen beluisteren. En dat is altijd een goed teken: als je in de muziek begint mee te gaan, betekent dit dat de klank van het geluidssysteem geen storende elementen bezit.

Regenhoezen
Eén detail was ‘spijtig’ voor de mensen van DAP. De gebruikte luidsprekerdrivers zijn allemaal bestand tegen regen en guur weer, maar achterin de kasten zit uiteraard de elektronica, vermits het om een actief systeem gaat. DAP had daar voorzichtigheidshalve met tape en zeiltjes een ‘provisorische’ regenbeschutting overheen geplakt. De reden: er zijn aangepaste regenhoezen voorzien, maar die waren door de fabrikant nog niet geleverd. Als die eveneens de lijst van de accessoires komen vervolledigen, kunnen we echter wel spreken van een uitermate volledig aanbod. Een heel makkelijk inzetbaar systeem voor indoor en outdoor, waar je niet snel rode kaken gaat mee oplopen, tenzij je een halfdove ex-muzikant aan je mengtafel zet natuurlijk. Dat laatste is dan als grapje bedoeld, omdat we eigenlijk niets negatiefs konden verzinnen over Odin. Nu ja… Je kan altijd iets negatief vinden natuurlijk, maar je moet beginnen met alles altijd eerst in de juiste context te zien…

Besluit

Kort en krachtig: een aangename verrassing die je niet direct zou associëren aan het toch nog vrij schappelijke prijskaartje. Een goed ontworpen product met leuke features, en met nog heel wat mogelijkheden naar de toekomst toe. Odin dus. Goddelijke kracht voor aardse wezens.