Practical Creative Media Education

Onlangs ging Meet Music op bezoek bij het SAE Institute te Amsterdam, wereldwijd een belangrijke speler op het gebied van mediaopleidingen. We werden er warm onthaald door Dennis Beentjes, de National Director, en Mehdi benkirane, European PR officer. Eerst kregen we een rondleiding langsheen de klaslokalen en de vele studio’s die het instituut telt. Wat ons onmiddellijk opviel, was de open en haast familiaire sfeer die er heerste. Studenten komen en gaan, werken er rustig aan hun taken in de computerruimte, kletsen gezellig bij tijdens een koffiepauze of experimenteren in groep in één van de studio’s. Het gonsde er van de creativiteit en het enthousiasme, iets wat je niet in veel andere scholen op die manier ervaart. Het geheim van SAE? We gingen er achteraan!

Laten we beginnen bij het begin. In 1976 startte Tom Misner de eerste SAE school op in Sidney. Op dat ogenblik was er nog geen enkele andere school in Australië met gelijkaardige opleidingen. Misner was altijd al bezig geweest muziek; naast een uitstekende gitarist, was hij ook professioneel actief bij verschillende studio’s. Op die manier had hij de juiste kennis ontwikkeld om SAE op te starten. Hij realiseerde zich dat er een gebrek was aan mogelijkheden voor mensen die binnen die branche werk zochten. Er was toen eigenlijk maar één manier om sound engineer te worden: je moest bij wijze van spreken beginnen met poetsen of koffie maken in een studio, om je zo stilletjes aan verder op te werken naar de gedroomde job. Tom Misner zocht een oplossing voor dit tijdrovende proces en riep daarom een volwaardige opleiding in het leven. Zijn school werd uiteindelijk zo populair dat er al snel een tweede kwam in Brisbane. In de vroege jaren 80 reisde Misner richting Londen, waar hij via zijn contacten ontdekte dat er ook in Groot-Brittannië nog geen soortgelijke school was. Zo richtte hij in 1981 al snel de eerste overzeese vestiging op in Londen. SAE bleef groeien en opende na verloop van tijd nog meer scholen in Australië. Uiteindelijk waagde Misner zich aan een sprong in het diepe. Hij opende in Duitsland (München) de eerste school waar in een andere taal werd lesgegeven dan het Engels. Dit kon hij mogelijk maken doordat hij was opgegroeid in Oostenrijk en dus ook Duits sprak.

Momenteel telt het SAE Institute wereldwijd 54 scholen, met vestigingen op elk continent. Daarvan liggen er 26 binnen Europa, waarvan Duitsland met 8 scholen de meeste telt. De vestiging in Amsterdam werd opgericht in 1993 en is ondertussen al twee keer verhuisd. Momenteel ligt de school in Amsterdam-Noord, het creatieve mediacentrum van de stad. Een perfecte locatie voor de school, met als buren o.a. MTV Networks Europe, Red Bull Nederland en Boomerang. In 1997 kwam er in Rotterdam nog een tweede school bij en 3 à 4 jaar later was ook België aan de beurt met een vestiging in Brussel. Momenteel is er in Luxemburg (nog) geen SAE Institute, maar pendelen er van daar wel heel wat studenten naar de buurlanden. Vandaag de dag is Tom Misner nog steeds de voorzitter van het bedrijf, al werd SAE in 2010 overgenomen door de Navitas groep. Deze wereldwijde speler op vlak van educatie vond met SAE een mooie meerwaarde voor haar “creative media” departement. Ondertussen bestaat SAE al bijna 37 jaar en kunnen ze dus binnenkort hun veertigjarig bestaan vieren!

De Opleidingen

Wat voor opleidingen biedt het instituut aan? “SAE” staat voor School of Audio Engineering, het gebied waar oorspronkelijk op werd gefocust. Maar ondertussen zijn de verschillende disciplines binnen de entertainment industrie steeds meer naar elkaar toe gegroeid. Zo is film zonder geluid nu  haast ondenkbaar, hoort er bij een song bijna altijd een muziekvideo, worden games steeds ondersteund door muziek en heeft een artiest een eigen website nodig. SAE probeert elke tendens op de voet te volgen en breidt daarom haar opleidingen steeds uit. Als het gaat om onderwijs op vlak van pro audio, wordt er bij SAE vooral gefocust op studiowerk. Uiteraard wordt er ook ingegaan op live audio. Dit kan via een aanvullende, kortere opleiding die geschikt is voor professionele sound engineers of afgestudeerde studenten. Om deze opleiding te kunnen volgen, moet je dus al over de juiste voorkennis beschikken.
SAE’s aanbod bestaat uit verschillende Diploma en Degree opleidingen, met daarnaast nog enkele korte Certificaatcursussen (short courses). Elk van deze opleidingen heeft andere toelatingseisen. Hieronder zullen we het opleidingsaanbod kort uit de doeken doen. Voor meer info kan je terecht op hun website.

Certificaatcursussen
Deze kortere opleidingen duren 3 tot 6 maanden en zijn open voor iedereen, met een minimumleeftijd van 16 jaar. Deze cursussen vormen een soort van introductie op de langere opleidingen. Op deze manier kunnen studenten ontdekken waar hun interesses en voorkeuren liggen. De cursus Home Studio Productie duurt 6 maanden en is de enige cursus die wordt gegeven in het Nederlands. Ook de cursussen Elektronische Muziek Productie, Audio For Games en het Live Audio Certificaat duren 6 maanden. Die twee laatste zijn enkel geschikt voor mensen met de juiste voorkennis. Daarnaast kan je er nog andere short courses volgen die niet rechtstreeks gelinkt zijn aan audio. Bij 3D Graphics & Animatie (6 maanden) leer je o.a. animaties ontwerpen voor websites. Na het volgen van Digital Video Production (3 maanden) moet je professioneel ogende video’s kunnen maken voor online gebruik. Binnenkort wordt er ook een cursus in Digital Photography gelanceerd.

Diploma & Degree opleidingen
Hierbij krijg je de keuze tussen Geluidstechniek, Digitale Film Productie, Web Ontwerp & Ontwikkeling, Cross Media Communicatie & Productie (het creëren van content voor sociale media) en Interactive Game Design. Momenteel wordt er ook gewerkt aan een cursus Mobile Development, waarbij er o.a. wordt ingespeeld op de enorme populariteit van de mobiele apps. Deze cursus is ondertussen al van start gegaan aan het SAE te Brussel.
Deze academische opleidingen bestaan uit twee stadia: het Diploma niveau (1 jaar, of 2 jaar indien part time) en een bijkomend Bachelor jaar (1 jaar). Tijdens het eerste niveau wordt er vooral gefocust op technische en creatieve vaardigheden. Tijdens het Bachelor jaar hanteert men een meer academische aanpak, waarbij wordt gefocust op research. Hierbij verwerf je o.a. kennis op vlak van marketing, legal copyright en contracting. Eén van de opdrachten tijdens dit laatste jaar bestaat uit het maken van een documentaire. Daarbij maakt het niet uit of je er de juiste vaardigheden voor hebt. Er wordt verwacht dat je met je (achtergrond)kennis de juiste mensen kan aantrekken die je erbij kunnen helpen. Make it happen!

Master Degree
Uiteindelijk kan je nog kiezen voor een Masteropleiding. De projecten binnen deze Master worden gelinkt aan het beroep van de student, dus er wordt van hem of haar verwacht al actief te zijn binnen de sector. Elke student krijgt een mentor die zal zorgen voor assistentie gedurende de hele Master. De studie gebeurt voornamelijk online, maar natuurlijk heeft de student ook professioneel materiaal nodig om de opleiding te voltooien. Het mooie hierbij is dat waar ter wereld de student zich ook bevindt, hij of zij gebruik mag maken van de faciliteiten en het materiaal binnen alle vestigingen van SAE. Wanneer je deze opleiding hebt voltooid, ben je officieel een Master of Arts in Creative Media Practice.

Is het diploma officieel?
Het slaagpercentage verschilt van jaar tot jaar, er wordt dus geen rekening gehouden met bepaalde quota. Gemiddeld slaagt zo’n 85 tot 90% van de studenten. Is het diploma dat je uiteindelijk na de opleiding ontvangt officieel? Voor de meeste jobs is het immers belangrijk dat je de juiste, geldige papieren op tafel kan leggen. Deze regels verschillen overal ter wereld. In Europa is het hoger onderwijs in theorie gestandaardiseerd. Scholen moeten hier aan bepaalde regels en voorwaarden voldoen. Om haar studenten een officiële Degree te kunnen geven, werkt SAE samen met de Middlesex University of London. Deze universiteit heeft de opleidingen van SAE gedurende enkele jaren geanalyseerd en goedgekeurd. Hierdoor erkent Middlesex het Diploma programma van SAE en krijg je officieel certificaat wanneer je er afstudeert. Het grappige is dat je je diploma dan in Londen kan gaan afhalen tijdens de typische afstudeerceremonie, inclusief toga en square cap!

Kostprijs: beperkingen versus vrijheid
Hoeveel kost zo’n opleiding bij SAE? Voor het Diploma niveau betaal je ongeveer €12.000, voor de Bachelor betaal je €6000. De Master kost €6500. Voor iemand uit de Benelux lijken deze prijzen enorm hoog. Maar wat velen vergeten, is dat bij ons de overheid enorme bedragen pompt in het onderwijs. Studenten aan het SAE kunnen geen gebruik maken van deze subsidies, waardoor de prijzen van deze opleidingen even hoog blijven. Uiteraard is dit een nadeel, maar het zorgt er ook voor dat SAE geen rekening moet houden met de strikte regels waaraan gesubsidieerde scholen zich moeten houden. Op die manier kan het instituut moeiteloos van de ene dag op de andere inspelen op nieuwe trends. Binnen de branche is dat een enorm voordeel, gezien alles er enorm snel evolueert. Daarnaast investeert SAE behoorlijk in degelijk materiaal. Het materiaal in de studio’s binnen de school, is steeds equivalent aan het materiaal dat wordt gebruikt in professionele studio’s. Ook krijgt elke student een eigen MacBook Pro. Die is inbegrepen in het studiegeld en mogen ze na hun opleiding dus behouden

Hoe worden de leerkrachten gerekruteerd? Velen onder hen zijn ex SAE-studenten. Zij hebben reeds een aantal jaren gewerkt en keren dan terug naar de school, om er hun kennis over te brengen aan de nieuwe studenten. Deze docenten weten hoe het er in de school aan toe gaat en zijn vertrouwd met de manier van lesgeven. Ze krijgen veel individuele vrijheid, maar moeten uiteraard ook lesplannen volgen en de leerdoelstellingen bereiken. Daarnaast zijn er ook docenten met een rijke achtergrond binnen de industrie. Een goed voorbeeld hiervan is de Brit Tom Pearce, die o.a. 15 jaar heeft samengewerkt met Elton John, met Eric Clapton, Jeff Beck, Stanley Clarke en - meer recent - Faithless. Pearce woont momenteel in Nederland en komt nog elke week lesgeven in het SAE te Amsterdam. De docent die lesgeeft over copyright en contracting, is een advocaat die gespecialiseerd is in intellectuele eigendom. Bij het rekruteren van leerkrachten wordt er dus niet alleen gekeken naar kennis, ervaring en competenties, maar ook naar de bekwaamheid op vlak van lesgeven.
Daarnaast worden er ook heel wat gastcolleges gegeven, vaak door bekende namen binnen de branche. Zo tourde Bob Katz, een legende op vlak van audio mastering, een tijdje langs SAE’s Europese vestigingen. Andere bekenden zijn bijvoorbeeld Alan Parsons (o.a. producer van Pink Floyd), Steve Hackett (lid van de rockband Genesis) en Morten Lindberg (voormalig Grammy winnaar). Dat het SAE Institute er in slaagt om zulke bekende namen aan te trekken, maakt de school natuurlijk nog aantrekkelijker.
 

SAE kent een grote verscheidenheid aan studenten. De gemiddelde leeftijd ligt rond de 25 à 28 jaar. De short courses worden gevolgd door mensen van alle leeftijden; variërend tussen de 16 en 50 jaar. Sommige studenten hebben nog geen eerdere opleidingen gevolgd, andere hebben reeds gewerkt - al dan niet binnen de branche. Er zijn bijvoorbeeld mensen met een achtergrond in financiën of architectuur. Sommigen willen hun carrière omgooien, anderen hebben naast hun job een passie voor muziek. De vestiging in Amsterdam telt momenteel 280 studenten en trekt voornamelijk mensen uit Europa aan. Toch komen er bijvoorbeeld ook leerlingen uit de Verenigde Staten. In totaal telt de school 34 nationaliteiten. SAE maakt intensief gebruik van sociale media om te tonen waar de studenten mee bezig zijn en welke capaciteiten ze bezitten. Ook worden er evenementen aangekondigd, zoals de opendeurdagen. Ga dus zeker eens een kijkje nemen op hun Facebookpagina!
 

Wat kunnen studenten verwachten als toekomstige professionele carrière? Uiteraard is dit afhankelijk van welke opleiding ze hebben gevolgd. De Diploma studenten worden (assistent) audio ingenieurs, broadcasting operators, ze kunnen beginnen werken binnen de reclame-industrie (bijvoorbeeld voor het maken van jingles), etc. The sky is the limit, zo lang het maar technisch is. De Bachelors kunnen gaan voor de iets hogere posities, op vlak van media management, project coördinatie, marketing, etc. De Bachelor bevat ook een stage, waar de studenten na hun studie vaak meteen aan de slag kunnen. Eén van SAE’s voormalige studenten werkt nu voor Wisseloord Studio’s, een iconische studio gelegen in Nederland.
Het spreekt voor zich dat sommige opleidingen meer kansen bieden op het vinden van werk dan andere. Binnen de sound engineering is het moeilijk om een job te vinden waarbij je in een studio enkel met muziek bezig bent. Niet alleen omdat dit een populaire job is, maar ook doordat steeds meer studio’s verdwijnen. Ondertussen kan je ook makkelijk zelf een kleine studio bouwen bij je thuis en hierbij gebruik maken van je computer. Daarnaast heeft het internet gezorgd voor een revolutie binnen de muziekindustrie. Marketing is vandaag de dag sterk gefocust op het visuele en het creëren van content. Hiervoor is er nood aan professionals die video’s kunnen maken, in de hoogst mogelijke kwaliteit. Die moeten dezelfde dag nog online gezet worden via verschillende sociale media. Dit creëert nieuwe jobs, gezien er mensen voor nodig zijn met de juiste competenties.
Of je snel een job kunt vinden na je opleiding, hangt ook af van land tot land. Zo heeft binnen België de post productie (voor video, film en games) veel potentieel op de arbeidsmarkt. In Nederland is dat de gaming industrie, met meer dan 188 game development studio’s. We zagen al dat SAE niet alleen up to date probeert te blijven op technologisch vlak, maar ook wil inspelen op de vraag van de arbeidsmarkt. Een goed voorbeeld hiervan is hun nieuwe cursus die zich focust op audio voor video games. Audio begint een steeds prominentere rol begint te spelen in video games, niet enkel als achtergrondmuziek of geluidseffecten, maar als een actief element binnen het spel. Audio creëren voor games is een totaal verschillende discipline dan audio creëren voor video’s. Er een opleiding aan wijden was voor SAE dus een logische stap.
Op welke manier onderscheidt het SAE Institute zich van andere scholen die gelijkaardige cursussen geven? SAE concentreert zich voornamelijk op het praktische en wijdt geen maanden aan theorielessen. De studenten belanden al snel in de studio en leren er individueel te werken. Ze moeten alles zélf kunnen doen en veel oefenen. Hiervoor heeft de school de nodige faciliteiten. Daarnaast biedt SAE àl die cursussen aan onder één dak en voorziet het een platform waarop alle studenten elkaar kunnen ontmoeten. Dit zorgt ervoor dat er een soort van “microkosmos” wordt gecreëerd waarbij studenten die uitblinken in verschillende disciplines met elkaar kunnen samenwerken. Zo wordt hun kennis gebundeld en kunnen ze elkaar inspireren en stimuleren. Dit verklaart meteen de creatieve sfeer waarin we terecht kwamen toen we de school bezochten. De wapenkreet van SAE? Fun education, serious qualification!   amsterdam.sae.edu