digital workstation

Yamaha brengt sinds jaar en dag de Tyros-reeks uit en mikt zijn pijlen op mensen die door middel van één enkel keyboard een zo realistisch mogelijk live bandgeluid willen horen. De Tyros zie je eigenlijk nooit op optredens van grote artiesten, waarbij een voltallige band aanwezig is. Wel tref je het toestel aan op, onder andere, bruiloftrecepties en schlagerfeestjes, maar ook is het keyboard uitermate geschikt voor thuisgebruik en, zoals Yamaha zelf zegt, voor opnamewerk in professionele studios. Het imago van de digital workstations heeft altijd al een beetje een probleem gehad, vermits het in de professionele muziekwereld niet echt als nuttig ervaren wordt. In een live band zijn alle instrumenten immers al aanwezig. Yamaha trekt zich totaal niets aan van dit imago en focust zich volledig op de markt waarvoor de Tyros 4 wel een welkom paradepaardje is.

De Tyros 4 wordt geleverd in één enkele uitvoering: een 61 toetsen FSX-klavier, met aanslaggevoelige toetsen, die uitgerust zijn met aftertouch. Let wel, dit is een niet-gewogen klavier en van hetzelfde type als we terugvinden bij de Motif XF6 en XF7. De afmetingen zijn als volgt: 1140mm x 450mm x 143mm en het keyboard weegt 14,5kg. Perfect handel- en draagbaar, dat hebben we graag!Wie thuis is in de Tyros-wereld zal op het eerste zicht niet veel nieuwigheden zien. De Tyros 4 is qua looks bijna identiek aan zijn voorganger. Dezelfde lichtgrijze plastic behuizing, hetzelfde display, dezelfde bedieningsknoppen, dezelfde lay-out, dezelfde besturing, enkel de lichtjes onder de knoppen heeft Yamaha geüpgraded van groen naar blauw. Deze kleine verandering is heel welkom bij een bepaalde groep gebruikers: mensen die kleurenblind zijn kloegen nl. over de gebruikte kleuren! Laat ons dan even stil staan bij het feit dat Yamaha niets heeft veranderd aan het uizicht van de Tyros 4. Waarom zou men ook iets moeten veranderen wanneer de jarenlange bespelers van de Tyros-reeks geen enkel puntje kritiek hebben op de lay-out van het keyboard? Never change a winning team!Als je de Tyros- reeks van Yamaha nog niet kent, dan kan het keyboard vrij overweldigend overkomen qua bedieningsknoppen, faders en data-dial (het besturingswiel centraal op het keyboard). Toch zal je merken dat er een zekere logica in heel het gegeven zit en het moeilijker oogt dan het in de praktijk is. Mocht je toch vastlopen, dan kan je gebruik maken van de bijgeleverde handleiding. Online krijg je bovendien nog eens de keuze uit een heel aantal talen. Zoals we gewoon zijn, weet Yamaha het keyboard op een zeer duidelijke een boeiende manier volledig uit de doeken te doen. Zoals eerder vermeld heeft de Tyros 4 een lichtgrijze, plastic behuizing die zeer robuust aanvoelt. Het is duidelijk dat hier voor degelijke materialen is gekozen. Het keyboard heeft geen apart gemonteerde zijpanelen en bestaat uit 1 geheel, waardoor het minder zal lijden onder slijtage. Een opvallend item is het display dat als het ware uit het keyboard kan gelift worden, zodat het rechtop komt te staan. Op die manier kan je het keyboard altijd goed besturen, wat de bespeelbaarheid enorm bevordert. De layout en het interne menu van het display zijn zeer aangenaam en enorm gebruiksvriendelijk vormgegeven. Een dikke pluim dus! Optioneel kan je nog een L-7S keyboardstandaard aankopen. De partituurhouder wordt standaard bijgeleverd, hierop passen moeiteloos 4 partituur bladzijden naast elkaar. In tegenstelling tot andere partituurhouders is deze stevig en eenvoudig te monteren.Om het geproduceerde geluid te beluisteren kan je, onder andere, gebruik maken van een apart te verkrijgen luidsprekersysteem (TRS-MS04), dat enkel compatibel is met de Tyros 4. Dit systeem bestaat uit 2 satelliet luidsprekers en 1 subwoofer kast en is heel eenvoudig te monteren en aan te sluiten. Het gebruikte materiaal van deze luidspreker set is eveneens van hoogstaand niveau en past perfect bij de Tyros 4. Het gebruik behoeft niet veel uitleg: aan/uit- knop, master volumeknop en bassknop.Yamaha levert standaard geen pedaal bij de Tyros 4 waardoor je genoodzaakt bent om er zelf nog een aan te schaffen. Hierbij heb je de keuze uit de verschillende FC-pedalen van Yamaha zelf, afhankelijk van waarvoor je hem juist wilt gebruiken.

Een nieuw, belangrijk aspect dat we meer en meer terugvinden op digitale pianos en keyboards is de aanwezigheid van XLR stereo outputs die het audiosignaal gebalanceerd en zonder interferentie uitsturen. Spijtig genoeg heeft Yamaha besloten om dit nog niet te implementeren in de Tyros 4. Wat vinden dan wel terug aan de achterkant van de Tyros 4? Ik overloop even alles van rechts naar links: TO RIGHT SPEAKER jack aansluiting (hier kunnen we de optionele rechter satelliet luidspreker TRS-MS04 aansluiten), LAN-aansluiting, USB TO HOST, USB TO DEVICE, assignable foot pedal jacks, MIDI-aansluitingen (MIDI A en B), RGB OUT (om een externe computermonitor aan te sluiten), VIDEO OUT (voor een televisie- of videomonitor), line out, aux in / loop return (met een draaiknop om het inkomend geluidsniveau te regelen), aux out / loop return, mic-aansluiting (via XLR of jack), TO SUB WOOFER, on/off-switch, stroomaansluiting en een TO LEFT SPEAKER jack aansluiting. Aan de voorkant vinden we nog een hoofdtelefoonaansluiting en een USB to device aansluiting om een extern USB-opslagapparaat aan te sluiten.Aan de buitenkant is er misschien niet zoveel aangepast aan de Tyros 4, intern is dat echter een heel ander verhaal. Zo heeft deze versie van de Tyros-reeks een veel krachtigere processor meegekregen, waardoor alles nog sneller werkt. Het aanwezige wave rom geheugen is bovendien verdubbeld, wat maakt dat er nog meer en betere sounds in de Tyros 4 te vinden zijn.Een van de grootste verschillen met zijn voorganger is dat Yamaha besloten heeft om het gekende (goedkope) DIMM-geheugen te vervangen door het nieuwere (en duurdere) FLASH ROM geheugen. Het nadeel van het DIMM-geheugen was dat alles gewist wordt uit het geheugen wanneer je je toestel uitzet, je moet alles dus telkens weer inladen wanneer je het toestel aanzet. Heel omslachtig! Het FLASH ROM geheugen maakt hier brandhout van en is in staat om alles netjes te onthouden, ook al valt de stroom uit. Yamaha levert het FLASH ROM geheugen niet standaard mee, maar het kan wel optioneel verkregen worden in een 1024MB of 512MB versie. Verder vindt men binnenin de Tyros 4 ook een harde schijf van welgeteld 250GB. In vergelijking met de 80GB die men kreeg in de Tyros 3 is dit een enorme stap voorwaarts voor zij die vooral rechtstreeks audio willen opnemen. Bijgeleverd vinden we nog een cd-rom met een USB-MIDI driver en een voice editor voor op de computer. Mac-gebruikers moeten rechtstreeks van de Yamaha-site de nodige software downloaden.

Het klavier van de Tyros 4 is, zoals eerder vermeld, niet gewogen, maar is wel aanslaggevoelig en heeft een aftertouch-functie. Hierdoor kan je wel perfect de expressie van het geluid beïnvloeden, wat de speelbeleving een realistisch en aangenaam karakter geeft. Samen met de schitterende klanken zorgt dit voor een vertrouwd en degelijk gevoel wanneer je de Tyros 4 bespeelt.Net zoals met andere keyboards moet je gewoon aan de slag gaan met de Tyros 4 en alle kantjes en hoekjes op eigen tempo leren kennen. Dit is, mede door het perfecte gebruiksgemak van het interne menu, een plezier om te doen. Het is normaal dat je in het begin afgeschrikt wordt door de vele bedieningsknoppen en het grote display, maar al gauw zul je zien dat de Tyros 4 zijn geheimen snel prijsgeeft.Zo vind je in totaal 993 voices, 30 organ flutes, 480 XG voices, 256 GM2 voices en 44 drum/SFX kits terug op het keyboard. Het is dus bijna zeker dat iedereen zijn smaak zal vinden. Yamaha maakt in de Tyros 4, boven de reeds gekende Mega Voices en Super Articulation Voices, ook gebruik van de Super Articulation 2 Voices (via AEM-technologie) die echt een verbluffend realistische klank laten horen. Je hebt in totaal 16 verschillende categorieën waaruit kan gekozen worden en 4 layers. Piano, e. piano, organ, choir, brass, trumpet, saxophone, flute/clarinet, guitar, bass, perc/drum kit, accordion, pad, synth, organ flutes. Verder kan je nog uitbreidingen aankopen waarvoor een extra bedieningsknop is voorzien met vermelding expansions. Yamaha heeft echt moeite gedaan om alle klanken zo realistisch mogelijk te laten klinken. De nieuwe categorie voices is erg de moeite waard, dit onderdeel was bij de Tyros 3 dan ook iets of wat onderbedeeld. De klanken van de stemmen zijn echt overweldigend en nemen ook een groot deel van het gebruikte wave rom geheugen voor hun rekening. Als je bijv. het gospelkoor kiest, waan je je zonder enige moeite op een zondagsmis in een Afrikaans-Amerikaanse kerk. Bovendien is het mogelijk om allerhande effecten, gaande van reverb tot chorus, toe te passen op de geselecteerde klanken. Dit is echt topklasse en heeft me zelden of nooit zodanig geboeid als in de Tyros 4. Puik werk!Een ander belangrijk onderdeel van de Tyros 4 zijn de zogenaamde Styles waarop men de Voices kan toepassen. Styles zijn voorgeprogrammeerde loops van de meest uiteenlopende muziekstijlen. In totaal kan men kiezen uit welgeteld 500 styles, onderverdeeld in 11 categorieën: pop&rock, ballad, dance, swing&jazz, r&b, country, latin, ballroom, movie&show, entertainer, world. Net zoals bij de voices zal iedereen hier wel zijn smaak vinden. De gebruikte loops zijn ook hier van de kwaliteit die we van Yamaha gewoon zijn. Het is zeer realistisch om met de muziekstijlen mee te spelen en het lijkt wel alsof je echt tussen een symfonisch orkest zit of op een onbekende planeet tussen aliens terwijl je de meest out of space geluiden produceert. De styles kunnen bediend worden in het style control gedeelte. Hier kan je verschillende intros en endings, verschillende variaties en een breakmoment selecteren. Een handige bedieningsknop is de tap tempo knop waarmee je het gewenste tempo van de geselecteerde stijl realtime kan tappen en zo dus kan instellen. Via het multi pad control gedeelte kan je dan weer bijpassende gitaarrifs of andere geluiden toevoegen bij de geselecteerde stijl. Kortom, de keuze is bijna oneindig...Je kan ook songs opnemen met de Tyros 4, waardoor je bijvoorbeeld al je favoriete, gekende of niet-gekende, nummers kan reproduceren via de Tyros 4. Zo heb je altijd de gepaste begeleidingstracks mee waarop zowel via de mic input kan gezongen worden, als via de voices kan gespeeld worden. Deze songs kunnen dan achteraf, via het audio recorder/player-gedeelte ook in wav-formaat opgenomen worden op de interne harde schijf of op een extern USB-opslagapparaat. Het is zelfs mogelijk om via multitrack principe op te nemen waardoor je tot wel 16 tracks over elkaar kan plaatsen! Het is eveneens mogelijk om andere songs in te laden, zowel in wav als het veel gebruikte mp3- formaat. Het is wel aangeraden om de handleiding goed te raadplegen wanneer je de werking van het opnemen en de songs volledig wilt doorgronden. Via de mic-aansluiting kan je een microfoon aansluiten en zo gebruik maken van de vernieuwde Vocal Harmony 2 engine. Hierdoor wordt je stem razendsnel verwerkt en kan je verschillende stijlen van samenzang bekomen zonder enige moeite of latency. De Synth Vocoder kan eveneens gebruikt worden via je stem, waardoor die typische, dynamische klank kan gesimuleerd worden. Dit is echt een enorme aanvulling op het Tyros-aanbod en zal door velen heel goed gesmaakt worden!Via de internet knop kan je rechtstreeks verbinding maken met het internet. Je kan dus zonder pc snel song- en andere data binnenhalen via een speciaal daarvoor ontworpen website. Een andere handige functie is de music finder. Als je een bepaald muziekgenre wil spelen, maar niet goed weet welke styles- en voices-instellingen hierbij passen, kan deze handige functie je daarbij helpen. Selecteer eenvoudigweg het gewenste genre (of de gewenste songtitel) in de paneelinstellingen van Music Finder en het instrument zorgt automatisch voor alle bijbehorende paneelinstellingen. Bedankt Yamaha!Het optioneel te verkrijgen luidsprekersysteem TRS-MS04 geeft een verbluffend resultaat. De 2 satelliet luidsprekers en de subwoofer hebben geen enkel probleem om de klanken van de Tyros 4 de ruimte in te sturen. Een helder, warm, rond en vol geluid, meer moet dat niet zijn. Het is dan ook een must om deze uitversterking aan te kopen.

De prijs voor de Tyros 4 ligt op 4066 euro zonder het luidsprekersysteem TRS-MS04 en 4370 euro mét luidsprekers (inclusief btw). Dit is natuurlijk niet weinig, maar je krijgt meer dan waar voor je geld, misschien zelfs veel meer, wat de hoge prijs die Yamaha vraagt volledig rechtvaardigt.

De Tyros 4 is zonder enige twijfel een topinstrument in zijn segment, maar let op: het is niet voor iedereen geschikt! Bedenk dus eerst goed wat je wilt doen met het keyboard vooraleer je de beslissing neemt het aan te kopen. De verschillende aanpassingen die Yamaha heeft doorgevoerd, maken van de Tyros 4 een keyboard dat nog lange tijd dienst zal kunnen bewijzen. De aanpassingen geven ook aan dat Yamaha luistert naar de noden en vragen van zijn bestaand cliënteel, wat we enkel kunnen toejuichen. Microfoon en vocoder mogelijkheid, flash-geheugen, uitbreiding van de klanken en bijhorend geheugen en, last but not least, de uitbreiding van het Choir-gedeelte is fenomenaal... www.music-tyros.com