bekijk alle foto's (2)
gepubliceerd in
Sony DMX-R100
Recording & Producing 23-05-2002
Ik denk dat ik me moet verontschuldigen bij de lezers. Ik had me immers voorgesteld om bij de Sony importeur te zeggen dat ik moeilijk een artikel kon schrijven over een toestel, dat wegens zijn prijsklasse (rond de 20.000Euro), misschien slechts een tiental lezers van Meet Music Magazine zou interesseren… maar ondertussen heb ik van Sony moeten vernemen dat er, een jaar na de lancering, alleen al voor België zo'n vijftigtal DMX-R100 mengtafels aan de man werden gebracht. En meer dan 1200 wereldwijd! Mea Culpa dus. Ik wist zelf niet dat de Belgische markt zo kapitaalkrachtig was. En dus profiteer ik nu van het uitbrengen van de 2.0 versie en van een aanzienlijke prijsvermindering (tot 25% minder duur!) om jullie toch een test aan te bieden van deze hoogkwalitatieve digitale mengtafel.Met uitzondering van het clubje zeer grote studio's met internationale uitstraling, voor wie nooit iets te duur of te mooi kan zijn, staat het natuurlijk zeer mooi als je de klant kan binnenleiden in een studio die uitgerust werd met een Sony DMX-R100! En voor een keer kan ik mooi een tafel aankondigen die zeker niet te "smal" is uitgevallen, verre van! Het ontwerp is eenvoudigweg verbluffend, en het concept is goed doordacht: faders aan de linkerkant, een virtueel deel aan de rechterzijde en de mastersectie uiterst rechts. De handleiding kon me niet helemaal overtuigen maar toch staat alles erin. Wat de mogelijke accessoires betreft is er niets speciaals te vermelden, buiten het feit dat het mogelijk is om er allerlei opties aan toe te voegen: 4 slots voor uitbreidingskaarten, een uitgang voor een SVGA scherm, voor een computertoetsenbord, en nog veel meer. Kortweg, je vindt er alle standaard aansluitingen van een pc op terug (USB, PS2, "serieel")… en dat is nogal wiedes! De Sony DMX-R100 is immers gebaseerd op een soort pc, maar dan «opgewaardeerd» met enkele SHARC processors. Een ontwerp dat we tegenwoordig steeds meer tegenvinden (cfr. bijvoorbeeld de D8B van Mackie of de meer recente Studer modellen).Met zo'n aantal aansluitingen en controle mogelijkheden overstijgt de DMX-R100 zelfs de oorspronkelijke doelstelling: de DMX-R100 is meer dan zomaar een toestel bestemd voor postproductie. Je vindt ze tegenwoordig al frequent in opnamestudio's terug en ik heb er laatst zelfs een zien gebruiken voor p.a. doeleinden, een "live" versie dus. Het spreekt voor zich dat de uiterst geniale configuratie van het virtuele deel hier voor iets tussen zit (trouwens zeer geïnspireerd op de grote "Oxford" console). Het komt ook zeer zelden voor dat je op een digitale tafel, met een eerder beperkte prijs (in ieder geval onder de 25.000 €) onmiddellijke toegang hebt tot ALLE parameters van elke onderdeel. Met uitzondering misschien van de Spirit D328/324, maar deze heeft dan ook een hoop parameters minder! Bovendien werkt men met duidelijke kleuraanduidingen en de verdeling van de knoppen en encoders laat geen twijfel toe, de functies van deze toetsen zijn meteen duidelijk en overzichtelijk. (Dienaangaande stel ik me toch de vraag hoe het nog mogelijk was dat de p.a.-man die ik aan het werk zag, nog zo'n problemen kon hebben met feedback… maar dat is dan weer een ander verhaal.)
←→ALGEMEEN
Met uitzondering van het clubje zeer grote studio's met internationale uitstraling, voor wie nooit iets te duur of te mooi kan zijn, staat het natuurlijk zeer mooi als je de klant kan binnenleiden in een studio die uitgerust werd met een Sony DMX-R100! En voor een keer kan ik mooi een tafel aankondigen die zeker niet te "smal" is uitgevallen, verre van! Het ontwerp is eenvoudigweg verbluffend, en het concept is goed doordacht: faders aan de linkerkant, een virtueel deel aan de rechterzijde en de mastersectie uiterst rechts. De handleiding kon me niet helemaal overtuigen maar toch staat alles erin. Wat de mogelijke accessoires betreft is er niets speciaals te vermelden, buiten het feit dat het mogelijk is om er allerlei opties aan toe te voegen: 4 slots voor uitbreidingskaarten, een uitgang voor een SVGA scherm, voor een computertoetsenbord, en nog veel meer. Kortweg, je vindt er alle standaard aansluitingen van een pc op terug (USB, PS2, "serieel")… en dat is nogal wiedes! De Sony DMX-R100 is immers gebaseerd op een soort pc, maar dan «opgewaardeerd» met enkele SHARC processors. Een ontwerp dat we tegenwoordig steeds meer tegenvinden (cfr. bijvoorbeeld de D8B van Mackie of de meer recente Studer modellen).BOUW
De Sony DMX-R100 is zeer verzorgd uitgevoerd: 24 gemotoriseerde faders, gevoelig, met een lange schuiflengte (100 mm), geplaatst net boven de gebruikelijke selectieknoppen (Sony spreekt zelf over "access"), zoals solo en mute ("cut" bij Sony…) en evenveel roterende encoders (pan pot) net als een "write" knop voor automatisering. Een tweede, meer schuin aflopend deel van het hoofdpaneel bevat de gain regelingen (analoog, maar er is ook een tweede, digitale "trim"), de "pads" en, voor de ingangen 1 tot 12, de bediening voor de (individuele) fantoomvoeding en de "input B" selectie. Dit alles wordt nog eens voorzien van een resem VU-meters. Rechts van dit alles vind je de regeling van het geselecteerde onderdeel, zowel in "real" versie met alle nodige encoders, "switches" en functies, en, in virtuele versie, via een LCD kleuren toetsscherm, SVGA (800 x 600). Dat je trouwens kan verdubbelen met een ander SVGA scherm. En met deze laatste toepassing erbij gerekend, zijn we natuurlijk ver verwijderd van die kleine, haast onleesbare LCD lijntjes van de meer conventionele types. Gewoonweg klasse.
Rest ons nog de uiterst rechts geplaatste mastersectie, met een extra gemotoriseerde fader en een hele hoop drukknoppen, hoofdzakelijk bestemd voor commando's, met een aanduiding van de tijdscode, een grote "dial" met meervoudige functies en dan nog een reeks VU-meters voor de 8 uitgaande "busses". Alle aansluitingen vind je natuurlijk op de achterzijde, de eerste twaalf zijn XLR's en analoge mic/line inputs, de enige restrictie is dat enkel de ingangen 1 tot 12 over een fantoomvoeding kunnen beschikken. Wat ook belangrijk is: je hebt de beschikking over een stereo EN een surround (5.1.) monitoring, behalve dan in "Hi Sampling" mode. Maar, en dat is nu juist een van de vernieuwingen van het 2.0 model, het beheer van surround OF van stereo mixing wordt nu ook mogelijk onder "Hi Sampling" mode, dus onder 96 kHz. Natuurlijk vind je er eveneens alles wat te maken heeft met time code, of word clock, of MIDI, aux out's en in's (zowel analoog als onder AES/EBU), etc.
De Sony DMX-R100 is dus daadwerkelijk een 48 kanalen console en dus geen 24 (behalve dan in 96 kHz modus, zoals gewoonlijk). Om te kunnen genieten van alle ingangen moet je wel gebruik maken van extensiekaarten, deze zijn verkrijgbaar onder eender welk formaat, en nu ook onder het digitale MADI formaat. Vermits deze laatste kaart 48 kanalen kan beheren gaat het aantal digitale in- en uitgangen meteen de hoogte in: 72 in toaal! Met deze laatste kaart wordt het trouwens ook mogelijk om twee DMX-R100 toestellen met elkaar te verbinden, zo verdubbel je meteen het aantal sporen en heb je meteen een 96 sporen in huis.
MOGELIJKHEDEN
Met zo'n aantal aansluitingen en controle mogelijkheden overstijgt de DMX-R100 zelfs de oorspronkelijke doelstelling: de DMX-R100 is meer dan zomaar een toestel bestemd voor postproductie. Je vindt ze tegenwoordig al frequent in opnamestudio's terug en ik heb er laatst zelfs een zien gebruiken voor p.a. doeleinden, een "live" versie dus. Het spreekt voor zich dat de uiterst geniale configuratie van het virtuele deel hier voor iets tussen zit (trouwens zeer geïnspireerd op de grote "Oxford" console). Het komt ook zeer zelden voor dat je op een digitale tafel, met een eerder beperkte prijs (in ieder geval onder de 25.000 €) onmiddellijke toegang hebt tot ALLE parameters van elke onderdeel. Met uitzondering misschien van de Spirit D328/324, maar deze heeft dan ook een hoop parameters minder! Bovendien werkt men met duidelijke kleuraanduidingen en de verdeling van de knoppen en encoders laat geen twijfel toe, de functies van deze toetsen zijn meteen duidelijk en overzichtelijk. (Dienaangaande stel ik me toch de vraag hoe het nog mogelijk was dat de p.a.-man die ik aan het werk zag, nog zo'n problemen kon hebben met feedback… maar dat is dan weer een ander verhaal.)En het SVGA scherm zorgt nog voor een prima grafische ondersteuning van dit alles, meer bepaald voor wat betreft de eq en compressor. Enkele elementen ten voorbeeld: 4bands eq en LPF & HPF filters, of nog een "notch" (onder meer te gebruiken voor het tegengaan van… feedback, gewoon als voorbeeld!), een complete controle van de dynamiek per kanaal, toe te passen voor of na de equalizing, 8 aux sends, rechtstreekse uitgangen op elke ingang voor 24 sporen opname, etc. Opmerking: in tegenstelling tot vele modellen, zelfs (of zeker…) bij goedkopere modellen, beschikt deze DMX-R100 over geen enkele effectprocessor van het temporele type (reverb, delay, chorus enz.), tenzij een minimale "delay" per kanaal, die vooral zijn diensten zal leveren bij problemen in verband met afstand, fase of "latency time" (die tot 2,5 ms beperkt blijft in het geval de DMX). Op dit niveau wordt immers verondersteld dat de geluidsingenieur steevast beschikt over voldoende middelen om zich een mooie effectenrack aan te schaffen, bijvoorbeeld van het genre TC of Lexicon … Dit zal wellicht alleen storend werken "on the road". De DMX-R100 alleen al meet zo'n 1,20 m en weegt een goede 55 kg. Daarom is het toestel ook uitgerust met twee stevige handvaten: een aan elke kant. Men gaat er dus ook van uit dat je over enkele roadies kan beschikken…
Laatste punt: de automatisering. Ook hier zorgt de 2.0 versie voor een hoop verbeteringen, ook al was de vorige versie al zeer goed uitgedost! Er zit bijvoorbeeld een nieuwe "snapshot library" in, die het mogelijk maakt om tot 99 eq en 99 dynamische instelling per stuk te bewaren. Je kan ook een "link" van meerdere parameters per kanaal maken met verschillende, naburige kanalen om zo "groepen" te creëren, en dit niet alleen voor wat het volume betreft maar ook voor de eq, "mute", "trim" en zomeer. Zo'n automatiseringstoepassing zal dus niet alleen zijn vruchten afwerpen in studio, maar ook in een "live" situatie, en de snelle toegang tot alle functies van de DMX-R100 vormt dan zeker een extra troef bij dit toestel. Nog een aanmerking: de automatiseringsresolutie van de faders is niet onder 8 maar onder 10 bit, dus goed voor 1024 waarden (in plaats van 256), een fijnere schakering is dus present, en de tijdsprecisie heeft een orde van maximum 2 frames.
KLANK
Ik ga hier niet te lang over uitwijden, het zou enkel tijdsverlies zijn. Iedereen is het er over eens: de DMX-R100 klinkt ongelooflijk goed. Bekijk je de specificaties, dan spreken die voor zich: alle convertors functioneren onder 24bit (128x oversampling), 96 kHz is ook van de partij, en de volledige interne processing geschiedt onder 32 bit floating point, en dat zorgt voor een totale dynamiek ruim boven de 100 dB (104 dB Line In to Program Out!). Bovendien moet je weten dat de meeste algoritmes waarvan dit toestel gebruik maakt, afgeleid zijn van de grootse Sony OXF-R3, beter bekend onder de naam "Oxford", met een ongenaakbare reputatie.
BUDGET
OK, echt gratis kun je dit niet noemen. En daarom mijn lichte aarzeling bij de publicatie van deze test. Maar de aanmerkelijke prijsvermindering die gepaard gaat met het uitbrengen van deze nieuwste versie maakt dat de DMX-R100 in een prijsklasse valt waar bijvoorbeeld ook toestellen terug te vinden zijn zoals de Yamaha 02R maar ook de nieuwe DM200 en de Mackie DB8. Maar het spreekt voor zich dat de Sony DMX ook goed in de markt ligt in de duurdere categorie (Innovason, Soundtracs e.a.). Het is een toestel dat professionalisme uitstraalt, naast betrouwbaarheid en robuustheid. Met daarboven nog een voorbeeldige ergonomie en een klankkwaliteit waarover niet kan getwijfeld worden. Of hoe je een budget volledig kan verantwoorden...
BESLUIT
Slechts weinig rechtstreekse concurrenten, zeker wat de prijs, de mogelijkheden en de kwaliteit betreft: het succes is volledig verantwoord.
PRO & CONTRA
| PRO | CONTRA |
sitemap