gepubliceerd in
Alesis DEQ230
Live Sound & PA 04-05-2003
Iedereen die een mengtafel al eens van nabij bekeken heeft, weet dat, tussen de veelheid aan functies, een van de belangrijkste ongetwijfeld de equalizer is. Iedereen kent ook wel de functies van een elementaire equalizer: één knop "Hi", één "Mid", en één "Low", t.t.z. regelingen voor hoge, midden en lage tonen. Deze regelingen gelijken dan ook erg op wat er op een hi-fi keten te vinden is. Vanop het ogenblik dat je een (semi) parametrische equalizer aantreft, wordt het al gecompliceerder. Maar nog minder gekend zijn de grafische equalizers. Met de volgende review kunnen we wel wat licht in deze duisternis brengen. Alesis trok dan ook onmiddellijk onze aandacht, met een vrij origineel model: de DEQ230. Volg de gids!DEQ230. Vertaling: Digital EQualizer met 2 maal 30 banden. Alesis komt hier met een digitaal apparaat voor de dag. Slechts één rack-eenheid hoog en 13,5cm diepte, werpt deze DEQ230 niet meer dan 1,4kg in de weegschaal. Voeding gebeurt dan ook extern met (alweer!) een kleine transfo. De look mag geslaagd genoemd worden, met een vertrouwd overkomende grijze kleur. Veel leuker en minder "stof-aantrekkend" dan zwart. De achterkant is zo eenvoudig als maar kan: 2 ingangen en evenveel uitgangen over symmetische jack, plus een aansluiting voor de 9 volt voeding. Das alles. Gelukkig is de voorkant beter uitgerust: in het midden een mini-LCD scherm die in het groen het programmanummer weergeeft (00 tot 59). Onder dit scherm drie mini-toetsen: "Bypass", "Store" en "Link/Exit". Nog lager de blauwe On/Off schakelaar en twee bepijlde toetsen, de linker wijst omlaag en de rechter omhoog. Weerszijden dit centrale gedeelte vinden we niet minder dan 30 druktoetsen (maakt dus zestig in totaal) met boven elk van deze toetsen een led-balk met 13 groen of geel gekleurde segmenten. Deze toetsen zijn in het soort rubber uitgevoerd, dat me aan rekenmachientjes doet denken. Sommigen houden hiervan, anderen bezorgt het griebels. Kwestie van smaak. Het was alleszins een goed idee om het indrukken van deze toetsen vergezeld te laten gaan van een geluidje, ter bevestiging dat de functie wel degelijk geactiveerd werd.
Vergeet nu maar wat ik hierboven heb geschreven. Alhoewel, misschien toch niet helemaal, want in theorie klopt het wel. In werkelijkheid maakt deze Alesis het echter ook mogelijk om individuele kanalen te bewerken. Je begrijpt onmiddellijk de voordelen: vermits ze digitaal is, beschikt deze machine natuurlijk over geheugens, met dien verstande dat er reeds een aantal presets in geprogrammeerd staan, waaronder enkele voor de globale mix, maar ook talrijke bestemd voor individuele kanalen. In dit geval zul je deze DEQ230 als insertie aanwenden op de kanalen, die je wilt behandelen. Bijvoorbeeld: het linker kanaal voor een bass drum, het rechter voor een snare drum. Uiteraard kun je je favoriete regelingen ook in het geheugen opslaan, want er zijn 60 spijkerplaatsen voorzien. Bijzonder handig voor de debutant - wie een home studio bezit zal in de wolken zijn. Enkel en alleen de home studio? Wel ja, het toestel werkt alleen bij -10dBV, wat zn toepassing sowieso beperkt tot de semi-professionele mengtafels. Dat is ook geen drama, in die mate dat de fabrikant alleszins niet probeert om je appelen voor peren te verkopen. Maar ik heb me laten vertellen dat er binnenkort een pro-versie op de markt zou komen, die bij +4 zou werken.
Hier komen we bij het delicate punt voor elk van de schakels binnen de audio-keten. Waartoe dient het om een mooi aparaat te bezitten, dat zeer handig bediend kan worden, en waar een goed uitgekiende handleiding bijgeleverd wordt, als de klank maar zus en zo is? Ik ben begonnen met de presets. Een bossa nova bassdrum, die me reeds beviel zonder correctie, werd er nog gevoelig beter op. Met warmte in de klank, werd hij nooit aggressief, maar won nog aan soeplesse, wat me wel aanstond (gelukkig maar – was ik bij een metaalklank uitgekomen, zou ik ontgoocheld geweest zijn). De presets voor stem (mannlijk en vrouwelijk) klonken me zeer behoorlijk. Met name in het laag won de klank nog aan helderheid. Een klein voorbehoud voor een acoustische gitaar, ik hield niet echt van deze preset, zonder dat ik echt kan zeggen dat hij slecht was. Maar hij paste niet bij wat reeds op band had staan, dat is alles. Dit is meteen ook het risico dat je loopt met deze voorgeprogrammeerde presets: sommige zullen je aanstaan, andere zullen je ontgoochelen. Uiteraard ben ik voor de acoustische gitaar zelf wat gaan bij mekaar regelen, en heb ik wel degelijk een instelling gevonden die me beviel.
←→VOORSTELLING
DEQ230. Vertaling: Digital EQualizer met 2 maal 30 banden. Alesis komt hier met een digitaal apparaat voor de dag. Slechts één rack-eenheid hoog en 13,5cm diepte, werpt deze DEQ230 niet meer dan 1,4kg in de weegschaal. Voeding gebeurt dan ook extern met (alweer!) een kleine transfo. De look mag geslaagd genoemd worden, met een vertrouwd overkomende grijze kleur. Veel leuker en minder "stof-aantrekkend" dan zwart. De achterkant is zo eenvoudig als maar kan: 2 ingangen en evenveel uitgangen over symmetische jack, plus een aansluiting voor de 9 volt voeding. Das alles. Gelukkig is de voorkant beter uitgerust: in het midden een mini-LCD scherm die in het groen het programmanummer weergeeft (00 tot 59). Onder dit scherm drie mini-toetsen: "Bypass", "Store" en "Link/Exit". Nog lager de blauwe On/Off schakelaar en twee bepijlde toetsen, de linker wijst omlaag en de rechter omhoog. Weerszijden dit centrale gedeelte vinden we niet minder dan 30 druktoetsen (maakt dus zestig in totaal) met boven elk van deze toetsen een led-balk met 13 groen of geel gekleurde segmenten. Deze toetsen zijn in het soort rubber uitgevoerd, dat me aan rekenmachientjes doet denken. Sommigen houden hiervan, anderen bezorgt het griebels. Kwestie van smaak. Het was alleszins een goed idee om het indrukken van deze toetsen vergezeld te laten gaan van een geluidje, ter bevestiging dat de functie wel degelijk geactiveerd werd.MOGELIJKHEDEN
Het is misschien wel aangewezen om eerst even te herinneren aan de functie en het gebruik van een grafische equalizer. Overt algemeen spreekt men over een 1/3 oktaafs equalizer. Men bedoelt hiermee dat een dergelijke grafische eq tussen 20Hz en 20KHz het klankspectrum kan bewerken in stappen van 1/3 oktaaf. Meestal treffen we dan ook 31 banden aan. Dat wer hier maar dertig hebben , komt omdat men slechts bij 25Hz begint. Een verschil dat nauwelijks het vernoemen waard is. Bij PA-systemen worden dergelijke apparaten voor het front gebruikt om acoustische imperfecties van de zaal weg te werken en voor de monitor om de verstaanbaarheid van de stemmen te verhogen en om het risico op feedback te elimineren. We spreken hier wel degelijk over een zeer smalle bandbreedte per regeling (precies 1/3 van een oktaaf!), wat het mogelijk maakt om exact op dié frequentie in te grijpen, waar er zich problemen voordoen, zonder de rest van het spectrum te beïnvloeden. We zouden ons natuurlijk ook kunnen voorstellen dat men op de mengtafel per kanaal een grafische eq zou plaatsen (dromen kan geen kwaad!). Dit zou echter weining praktisch zijn, want dit betekent 31 knoppen per kanaal, en op het terrein komt het virtueel niet voor dat er op zoveel frequenties gelijktijdig moet ingegrepen worden. Bovendien wil een grafisch eq nog wel eens voor faseproblemen zorgen. Om al deze redenen zal men een grafische eq slechts voor de hierboven geschetste doeleinden inzetten.
GEBRUIK
Vergeet nu maar wat ik hierboven heb geschreven. Alhoewel, misschien toch niet helemaal, want in theorie klopt het wel. In werkelijkheid maakt deze Alesis het echter ook mogelijk om individuele kanalen te bewerken. Je begrijpt onmiddellijk de voordelen: vermits ze digitaal is, beschikt deze machine natuurlijk over geheugens, met dien verstande dat er reeds een aantal presets in geprogrammeerd staan, waaronder enkele voor de globale mix, maar ook talrijke bestemd voor individuele kanalen. In dit geval zul je deze DEQ230 als insertie aanwenden op de kanalen, die je wilt behandelen. Bijvoorbeeld: het linker kanaal voor een bass drum, het rechter voor een snare drum. Uiteraard kun je je favoriete regelingen ook in het geheugen opslaan, want er zijn 60 spijkerplaatsen voorzien. Bijzonder handig voor de debutant - wie een home studio bezit zal in de wolken zijn. Enkel en alleen de home studio? Wel ja, het toestel werkt alleen bij -10dBV, wat zn toepassing sowieso beperkt tot de semi-professionele mengtafels. Dat is ook geen drama, in die mate dat de fabrikant alleszins niet probeert om je appelen voor peren te verkopen. Maar ik heb me laten vertellen dat er binnenkort een pro-versie op de markt zou komen, die bij +4 zou werken.Wanneer je op een analoge grafische equalizer een frequentieband wil wijzigen, gaat dat heel eenvoudig: je brengt de schuiver van de betreffende band omhoog of omlaag. Op deze DEQ230 is het bijna even eenvoudig: je drukt op de relevante om de juiste frequentieband te kiezen toets (wel goed mikken als je dikke vingers hebt, of je hebt er twee tegelijk te pakken), de ledmeter zal gaan knipperen, om je actie visueel te bevestigen. Vervolgens volstaat het om op één van de twee bepijlde toetsen van de centrale sektie te drukken om het niveau te doen stijgen of dalen. Wanneer het signaal op nul staat (geen versterking, noch verzwakking) is de led groen, bij wijziging van het originele niveau zal er een gele led branden – en dat is wel praktisch. Maar misschien wil je wel meerdere banden gelijktijdig wijzigen? Niets zo eenvoudig. Kies gewoon meerdere frequentiebanden vooraleer je ze, allemaal samen, met de pijltjestoetsen gaat bewerken. Wil je de regelingen die je links uitvoert ook voor het rechter kanaal doen gelden? Geen probleem. Druk op de centrale mini-toets en beide kanalen zullen gezamenlijk werken. Een verklikkerlichtje getuigt hiervan. Uiteraard moet je je instellingen bewaren om ze, nadat je een andere preset hebt gekozen, indien nodig weer te kunnen oproepen. Deze DEQ230 biedt je ook de mogelijkheid om van de ene naar de andere preset te gaan, zonder alle tussenliggende te moeten doorlopen (en horen). Een voorbeeld? Stel dat je twijfelt tussen preset 14 en 27. Zou je alle tussenliggende presets moeten doorlopen, wordt het onmogelijk om nog te vergelijken. Daarom voorzag Alesis in wat het de "Audition Mode" noemde. Deze maakt het precies mogelijk om direct van het ene naar het andere programma te schakelen. Het lijkt iets van niets te zijn, maar het zijn precies deze details die je in het dagelijks gebruik bij dergelijke machines zult appreciëren.
Nog zon punt waar de constructeur aandacht voor had: de "Mode" functie. Door bepaalde toesten gelijktijdig in te drukken, kun je verborgen functies benutten. Bv. om het globale volume van de equalizer te wijzigen. Dit is wel degelijk mogelijk, en als getuige zullen de leds in het groot "MASTER LEVEL" weergeven. Let wel op, deze functie kan niet in het geheugen opgeslagen worden, behalve wanneer je je in "Channel Level Mode" bevindt, waar elk kanaal zn eigen regelingen bezit. Maar wanneer je het apparaat als eq voor front of monitor aanwendt, kun je de volumes niet bewaren.
Het toestel heeft ook een "demo" mode aan boord. Erg leuk voor wie niets beters te doen heeft, (je zou echter ook wat kerstslingers kunnen ophangen, geeft een zelfde effect, maar is wat speelser). Hetzelfde geldt voor de presets: sommige dienen tot niets, maar staan daar enkel maar wat mooi te wezen (werd ook in detail uitgelegd in de handleiding!). Dit soort zaken enerveert mij wat. Maar niet mn tweejarig zoontje, die erg genoten heeft van deze "krestboom"effecten. De andere, meer ernstige modes zijn de "Release Edit Group" (de manier waarop de verschillende frequenties reageren wanneer ze tesamen gekozen worden), "Audition Automation" (de verschillende programmas doen één voor één de revue), "Edit Time Out" (wanneer je gedurende 30 seconden geen enkele parameter wijzigt, zal het apparaat automatisch de edit mode verlaten) en "Lock" (om te voorkomen dat iemand –gewild of ongewild – de parameters zou wijzigen).
KLANK
Hier komen we bij het delicate punt voor elk van de schakels binnen de audio-keten. Waartoe dient het om een mooi aparaat te bezitten, dat zeer handig bediend kan worden, en waar een goed uitgekiende handleiding bijgeleverd wordt, als de klank maar zus en zo is? Ik ben begonnen met de presets. Een bossa nova bassdrum, die me reeds beviel zonder correctie, werd er nog gevoelig beter op. Met warmte in de klank, werd hij nooit aggressief, maar won nog aan soeplesse, wat me wel aanstond (gelukkig maar – was ik bij een metaalklank uitgekomen, zou ik ontgoocheld geweest zijn). De presets voor stem (mannlijk en vrouwelijk) klonken me zeer behoorlijk. Met name in het laag won de klank nog aan helderheid. Een klein voorbehoud voor een acoustische gitaar, ik hield niet echt van deze preset, zonder dat ik echt kan zeggen dat hij slecht was. Maar hij paste niet bij wat reeds op band had staan, dat is alles. Dit is meteen ook het risico dat je loopt met deze voorgeprogrammeerde presets: sommige zullen je aanstaan, andere zullen je ontgoochelen. Uiteraard ben ik voor de acoustische gitaar zelf wat gaan bij mekaar regelen, en heb ik wel degelijk een instelling gevonden die me beviel.In alle omstandigheden werd de basisruis lichtjes verhoogd (discreet, dus niks ernstigs), maar wanneer ik de bypass inschakelde wijzigde er niets aan de basisklank. Het lijkt me hier dan ook over een hard-bypass te gaan (waarbij het signaal niet door de eq passeert wanneer de bypass wordt ingeschakeld). In de handleiding heb ik hier niets over gevonden, wel heb ik gemeend mijn vermoeden bevestigd te zien op een tekening. Wanneer je de presets overloopt, is het duidelijk dat de ontwerpers geen half werk geleverd hebben. Men heeft zowel bepaalde frequenties verlaagd als andere weer verhoogd. Het geheim van een goeie equalising ligt hem ook precies daar: beginnen met de storende frequenties te verminderen, eerder dan deze die je aanstaan te vermeerderen. Trouwens, de problemen met fase, vervorming en ruis zullen vooral gegenereerd worden wanneer je gaat toevoegen eerder dan wegnemen (de handleiding geeft hier overigens wat uitleg over).
Ik heb ook de presets geprobeerd die couranter zijn voor een grafische eq, t.t.z. deze voor de gehele mix. Ook hier heb ik er goeie en minder goeie gevonden. Wanneer ik overigens mn eigen regelingen trachtte te maken, ging dit vrij vlot, bijna zo snel als met een traditioneel analoog toestel. Daarnaast waren er ook een zeer gekleurde effecten, die ik erg geslaagd vond: Rap Drums Hype, of Megaphone Band Limit (erg geinig deze, maar niet vaak inzetbaar). De geheugenbank biedt trouwens een groot voordeel: voorbij de tijd toen de pseudo-klanktechnicus van de groep die voor jullie moest optreden, er in slaagde om in twee minuten de klank te verknoeien, die jij na een uur fijnregelwerk had ingesteld! Wanneer jullie aan de beurt zijn, roep je nu gewoon je instelling uit het geheugen op , en hop! de klus is geklaard. Pure magie!
Aanmerkingen? Ja, alhoewel het moeilijk is kritiek te uiten op een toestel dat aan deze prijs over de toonbank gaat. Het meeste geneer ik me eraan dat het mogelijk is dat in twee verschillende frequentiebanden de leds eenzelfde niveau lijken aan te geven, terwijl er toch een verschil van enkele db kan bestaan. Of je nu het niveau verhoogt of verlaagt met 0,5dB of met 1 of 1,5 of 2 of 2,5 of 3 db, steeds gaat dezelfde led branden, nl. deze die één positie verwijderd is van de vertrekstand. Om dit te vermijden is er maar één oplossing: het aantal leds drastisch verhogen, en dit was uiteraard niet mogelijk geweest in een apparaat van slechts 1 rack eenheid hoog. Je doet er dus beter aan te luisteren dan alleen maar te kijken. En dit is overigens een absolute basisregel in de audio! Vervolgens zou de toevoeging van XLRs, die op +4 niveau de bestaande jacks zouden aanvullen, het toepassingsgebied uitbreiden. Jammer maar helaas, ik droom ook steeds van toestellen die niet op de markt zijn (t is sterker dan mezelf). Evenzo zou het mooi geweest zijn, moest er MIDI voorzien zijn, zodat in de home studio de programmawijzigingen zouden kunnen gestuurd worden.
BUDGET
Voor wie op zoek is naar een 88 toetsen gewogen klavier met een compleet assortiment aan klanken en uitgebreide masterkeyboardfuncties is de Yamaha S90 zeker elke stuiver waard. Om het maximum uit dit instrument te halen raad ik toch de aanschaf van piano plug-in board aan om de polyphonie te verhogen tot 128 stemmen. Wat betreft de kwaliteit van de klanken zelf zul je denk ik geen betere deal vinden. Voor kleinere budgetten is een tweedehands S80 nog steeds een waardig alternatief.
CONCLUSIE
Heb jet artikel gelezen, dan kun je makkelijk zelf je conclusie trekken. Ben je op zoek naar een originele equalizer, met geheugens, eenvoudig te gebruiken en zonder franje, is deze DAQ230 iets voor jou. Ben je op zoek naar het perfecte apparaat, voeg dan een nul bij de prijs en ga elders shoppen! In alle geval: lees het artikel. Ik voel me nl. gepasseerd als je direct naar de conclusie gaat...
TOEVOEGING V/D IMPORTEUR
De pro-versie (die bij +4dBV functioneert over XLR) zal binnenkort officiëel gelanceerd worden en zal naast professionele gevoeligheid ook digitale in- en uitgangen aanbieden (DEQ230D).
PRO & CONTRA
| PRO | CONTRA |
SPECIFICATIES
sitemap