aanmelden
Roland V-Synth
Keyboard Instruments 29-05-2003
door: Pieter Van Malderen
Wie had begin jaren zeventig kunnen voorspellen wat een legendarisch instrument de "Minimoog" ooit zou worden. Of in 1983, welke stempel Yamahas DX7 zou drukken op het geluid van de popmuziek in de daaropvolgende jaren. Het is moeilijk op voorhand te bepalen of een nieuw concept van muziekinstrumenten, al dan niet een succes zal worden. Je hoort me natuurlijk al komen. De V-Synth van Roland zou wel eens aan voldoende criteria kunnen voldoen om een dergelijke status van "roem" te verwerven. Al zal toch de toekomst dit moeten uitwijzen. Roland verenigt hier het beste van zichzelf op het gebied van PCM-, Analog Modeling- en sampling synthese in een "no nonsense" professioneel instrument. Dit alles in combinatie met de nodige "COSM"-power maakt de V-Synth tot een ongekend krachtige synthesizer.

 

ALGEMEEN

 

De V-Synth is een op en top professioneel instrument en straalt dit ook uit. Het design is zichtbaar geÔnspireerd door dat van Rolands "Fantom" workstations. Dit toestel is echter volledig zwart, behlave de zijkanten dan. Deze zijn net zoals de "Fantom" zilverkleurig en doen misschien iets te veel denken aan sommige "Star Wars"-merchandising producten van de late jaren zeventig. Toch is dit een synth met een "klasse" look. Het "touch-screen" display wordt afgebakend door een grijs kader dat qua design meer dan vaag doet denken aan dat van Korgs Trinity workstations van enkele jaren terug.

 

Dit is een echte synth, dus aan realtime controllers geen gebrek. Links van het display vinden we alle controllers voor het moduleren van de klanken. Van assignable potentiometers tot "Time Trip Pad" (waarover zodadelijk meer), en de bij Roland reeds klassiek geworden "D-Beam" controller. Rechts vinden we naast de gebruikelijke alpha-dial en navigatieknoppen, een weelde aan potmeters en switches terug voor het "sculpteren" van de klanken zelf. Ook 4 sliders voor het intuÔtief instellen van de ADSR parameters (Attack, Decay, Sustain en Release) zijn voorhanden.

 

Een gebruiksvriendelijk detail is de aanduiding van de aansluitingen aan de achterzijde, op hun overeenkomstige plaats achteraan het bovenblad. Zo kan je vanuit speelpositie gemakkelijk je kabels in de juiste input steken.

 

De handleiding bestaat uit drie delen. Eerst en vooral is er de gebruikshandleiding. Deze telt een goeie 170 bladzijden en is voorzien van de nodige illustraties. Wel blijven heel wat vragen onbeantwoord. Dikwijls wordt ons wel duidelijk gemaakt "wat" iets is, maar wat betreft het "hoe", blijven we meer dan eens op onze honger zitten. Verder is er nog een redelijk beperkte "quick start" gids. Deze gaat vooral in op het uitvoeren van de meest voor de hand liggende handelingen en is daarom naar mijn mening toch wat aan de magere kant. Het betreft hier wel degelijk een zeer professioneel toestel, waarbij je mag uitgaan van een zekere voorkennis van de potentiëele gebruiker. Het derde deel is een bijlage met lijsten van presets en golfvormen.

 

Als voornaamste toebehoren krijgen we een CD ROM met drivers voor PC (Windows 98, Me, 2000 en XP) en Mac OS. Er is ook nog een metalen plaatje dat je op de achterzijde van het instrument kan schroeven en dat als bescherming dient voor de optionele PC cards. Een dergelijk opslagmedium wordt jammer genoeg niet meegeleverd maar is makkelijk verkrijgbaar in de handel. Uiteraard is de stroomkabel (drie pins) inbegrepen.

 

Nog even vermelden dat het toestel dat mij ter beschikking werd gesteld een prototype was. Het is dus mogelijk dat er nog enkele kleine modificaties worden aangebracht alvorens de V-Synth definitief op de markt verschijnt. Bijvoorbeeld demosongs, of de volgorde van presets.

 

BOUW

 

Het metalen omhulsel van deze synth lijkt absoluut onverwoestbaar. De zijkanten en het gedeelte waarop zich de joystick bevindt, zijn dan weer van een meer breekbaar soort plastiek. Ook de randen rond het display en de "Time Trip Pad" zijn van hetzelfde materiaal. Toch geven ook deze meer kwetsbare delen een duurzame indruk. Het "Touch Screen" vertoont een zekere elasticiteit waardoor ook dit onderdeel zeer degelijk en praktisch onbreekbaar aanvoelt.

 

De potentiometers en schuifregelaars op het bedieningspaneel daarentegen, zouden naar mijn gevoel iets meer weerstand mogen bieden. Hoewel ze op zich van goede kwaliteit getuigen, vind ik ze (net als de aanwezige druktoetsen trouwens) iets te "losjes" geassembleerd. Enige voorzichtigheid tijdens transport is dan ook geboden.

 

Het 61-toetsen tellende synthesizerklavier is dan weer één van de comfortabelste die ik al op een synth heb aangetroffen. De toetsen geven voldoende weerstand en veren snel terug. Het klavier ligt dan ook stevig in de hand en spoort je aan om eens goed uit de bol te gaan.

 

De aansluitingen aan de achterzijde laten een vergelijkbare degelijke kwaliteit vermoeden. Het bijhorende beschermingsplaatje voor de PC card is zeer zeker een extra pluspunt.

 

MOGELIJKHEDEN

 

Aan aansluitingen geen gebrek hier. Ze zijn trouwens al een eerste indicatie van de hoge kwaliteit van dit instrument. Niet minder dan vier digitale aansluitingen waaronder 2 optische (1 in / 1 uit) en 2 coaxiale (1 in / 1 uit) bewijzen dit. Uiteraard zijn er de traditionele L/R en hoofdtelefoon outputs alsook een extra set L/R outputs voor bijvoorbeeld externe audioprocessing. Naast de digitale inputs zijn er ook nog twee analoge (jack) inputs aanwezig. De gain regeling hiervoor gebeurt met een potentiometer op het bedieningspaneel, voorzien van twee "verklikkerlichtjes". Heel wat handiger dan het hiervoor vaak voorkomende "mini"-draaiknopje dat zich meestal goed weet te verstoppen ergens op de achterkant van je sampler-synth. De bijhorende mic/line switch bevindt zich spijtig genoeg wel op deze plaats. Een detail. 1 hold (foot switch) en 2 "control pedal" aansluitingen staan samen met het "vanzelfsprekende" trio van midi-connectoren (In,Out en Thru) tot jouwer beschikking. Ook de in deze tijden niet meer te ontberen USB aansluiting is voorhanden. Je gebruikt deze voor het transfereren van WAV, AIFF of andere data tussen je computer en de V-Synth, wanneer je de op CD ROM bijgeleverde drivers hebt geÔnstalleerd. De voeding is intern en voorzie je van stroom via een drie pins stroomkabel.

 

Van expansionboards kun je deze synthesizer niet voorzien. Dit idee past echter niet in het concept van de V-Synth en kunnen we Roland dus niet echt ten kwade duiden. Het is in de eerste plaats een instrument om op een intuÔtieve en creatieve manier, eigen, originele klanken te maken. Het saven van data kun je intern, maar ook beschik je hiervoor over een PC card slot. Je kan er eender welke soort van data op bewaren. Een dergelijke data-opslagmethode vond ik trouwens terug op mijn "oude" (1996!) QS 7 synth van Alesis. Een instrument dat qua aansluitingen (adat!, optisch...) niet moet onderdoen voor heel wat nieuwere toestellen. Doch dit geheel terzijde. Wat betreft de PCM golfvormen zou het misschien wel interessant zijn indien Roland, via internet, op regelmatige basis de V-Synth gebruiker zou voorzien van nieuwe waveforms of updates om te downloaden.

 

De kracht van de V-Synth zit hem in het feit dat je drie compleet verschillende synthesevormen op elkaar kan laten inspelen. Je beschikt over twee oscilatoren, waarbij je voor elk afzonderlijk kiest of ze een PCM (of sample data), Analog Modeling, of externe audio bron zijn. Voor de samples en PCM klanken (dit zijn uiteindelijk ook samples) kan je gebruik maken van Rolands ondertussen legendarisch geworden "Variphrase" technologie. Dit laat je onder andere toe om de aanwezige drumloops, of deze die je hebt gesampled, ogenblikkelijk van tempo te veranderen zonder kwaliteitsverlies of verandering van toonhoogte. Met de "formant filter" verander je zelfs probleemloos het "geslacht" van een menselijke stem-sample. Ook de COSM-"spits"technologie van Roland werd geÔntegreerd. Het betreft hier verregaande realistische simulaties (modelling) van gitaarversterkers, effecten, dynamische processors en zelfs analoge filters. Dit alles kan je gaan combineren op verschillende manieren, gebruik makende van drie structuurtypes. Zo kan je de verschillende "modules" in deze synth op diverse wijzen gaan "routen". Bovendien beschik je over al de nodige potentiometers om in "no time" de meest onvoorstelbare klanken uit dit instrument te toveren. Werkelijk verbluffend krachtig.

 

Nog extremere controle over de klank heb je onder meer via de "Time Trip" pad. Je kan hiermee onder andere tempo's van loops of waveforms op de meest bizarre manieren manipuleren. Ook de D-beam laat je toe om ondenkbare manoeuvres uit te voeren. Bijvoorbeeld wat betreft modulatie van toonhoogte.

 

Bijna was ik de arpeggiator vergeten. Deze is volledig programeerbaar en het resultaat save je gewoon mee met de bijhorende patch. Net zoals bij oude analoge "step" sequencers kun je ook van hieruit bijvoorbeeld cutoff frequency parameters controleren. Uiteraard stuurt en ontvangt de V-synth alle nodige midi informatie van en naar je sequencer. Een maximum van 16 parts en/of splits is mogelijk. Misschien mag er nog wat tijd over gaan, maar zou het stilaan geen goed idee kunnen zijn van Roland om in het achterhoofd al eens te gaan nadenken over de introductie van een mLAN interface? Dit in navolging van Yamaha. Het gaat hier om de eventuele opvolger van de midi interface, waarbij zowel midi als audio data door één en dezelfde kabel heen en weer gestuurd kunnen worden. Nog een laatste extra feature is de "V-Link". Schaf je dan wel de Edirol DV-7PR Digital Video Workstation aan. Wanneer je deze twee aan elkaar koppelt kun je vanaf de V-synth videoclips triggeren en de controllers zoals de "Time Trip" pad of de "D-Beam" gebruiken om de beelden te manipuleren. Koffie kan je er echter niet mee zetten...

 

ERGONOMIE

 

Een beetje gebruiksvriendelijkheid is zeker op zijn plaats bij een instrument dat zowel PCM-synth, Analog Modeling-synth als sampler is. Mede door de aanwezigheid van een voortreffelijk "touch screen" display slaagt Roland in deze moeilijke opdracht. Door de gigantische mogelijkheden op het gebied van klankediting en modulatie zou dit toestel best in staat kunnen zijn om in te springen voor een studio vol synthesizers, samplers en klankmodules. Dit klinkt pretentieus, maar de diversiteit aan klanken die je, vertrekkende van slechts één enkele basisklank, kan bekomen, is ronduit onwaarschijnlijk. Met de V-synth kan je zoveel kanten op tijdens het "soundscaping"-process, dat je mijns inziens het beste resultaat verkrijgt wanneer je gewoon je intuÔtie volgt en niet naar een vooropgesteld klankbeeld toewerkt, zeker in de eerste periode dat je met dit instrument werkt.

 

De layout van het bedieningspaneel is zeer overzichtelijk. De parameters die betrekking hebben op de "Variphrase" processor zijn in een andere kleur aangeduid. De rechter kant van het toestel is voorbehouden voor alles wat met de klankediting zelf te maken heeft. Eerst en vooral zijn er de drie structuurblokken. Dit zijn configuraties van verschillende bouwstenen (geluidproducerende elementen) van de synthesizer. Bijvoorbeeld oscillatoren, COSM (bv. effectblok), TVA... Door één van de drie verschillende structuurtypes te kiezen stel je een bepaalde volgorde (routing) in van deze elementen. Voor elk van de 2 oscillatoren kies je apart de klankbron: PCM of een door jou gesamplede en opgeslagen klank, een door Analog Modeling opgewekte klank (kies uit een hele reeks "analoge" basisgolven) of een extern signaal. Het is onvoorstelbaar hoe snel je met deze basiselementen een volledig nieuwe klank construeert wanneer je gebruik maakt van direct bereikbare parameters op het controlepaneel. Zeker niet te vergeten zijn de vier "sliders" voor het controleren van de ADSR parameters. Deze zijn ten allen tijde actief en geven je dus een constante controle over Attack, Decay, Sustain en Release. Op die manier fiets je natuurlijk door het editinggebeuren.

 

Voor het COSM gedeelte zijn er twee onafhankelijke "COSM-blokken" aanwezig, met tevens hun eigen parameter-controleknoppen. Een beetje zoals twee "insert" effecten. Op het geheel zijn er dan nog apart een reverb en chorus toepasbaar, alsook een master effect met niet minder dan 41 effecttypes. Alle drie zijn voorzien van on/off switch. Al deze effecten zijn uiteraard ruim editeerbaar. Hiervoor moet je echter wel een "submenu" induiken, maar ja, je kan niet alles willen.

 

De sampling mode is eenvoudig en zonder franjes. Je bedient deze functie hoofdzakelijk met behulp van het "Touch Screen" scherm. Het navigatiesysteem van de V-synth vertoont veel gelijkenissen met dat van "concurrent" Korgs Triton - serie. De reactie van het display verloopt feilloos en zonder merkbare delay. Ook voor het programeren van de arpeggiator bewijst dit display zijn kwaliteiten. In het begin stond ik wat twijfelachtig tegenover het concept van "touch screens" op synthesizers. Maar ik moet ondertussen wel vaststellen dat ze de gebruiksvriendelijkheid van deze steeds complexer wordende klavierinstrumenten meer dan ten goede komen.

 

8 X 8 spijkerplaatsen zijn er voorzien voor het bewaren van je patches. 8 druktoetsen, netjes naast elkaar, voorzien van een "bank select" knop en een "patch assign" toets voor een snelle bediening.

 

Verder aan de linker zijde van dit toestel bevindt zich alles met betrekking tot het controleren en moduleren van de klank tijdens het spelen. Voor de "Time Trip" pad (nee geen asbakje noch cup-holder) kan je switchen tussen drie modes. In "Time Trip" mode manipuleer je het tempo van loops of waveforms. Bijvoorbeeld het stretchen of "inkrimpen" van de golfvorm in kwestie waardoor je interessante timbre-verschillen verkrijgt. Ook kan je de klank gewoon omdraaien (reverse effect) naargelang je met de klok mee, of ertegenin over de pad wrijft. "Same story" voor de "D-Beam" controller. Hier heb je de keuze uit 4 modes. Time Trip, Time, Pitch en Assignable. Wat betreft de assignable mode bepaal je de functie ervan per patch. In pitch mode kun je de V-Synth bijvoorbeeld bespelen alsof het een "virtuele" Theremin was. Let wel op want wanneer je deze D-Beam functie wil gebruiken in sterk verlichte situaties (bv. zonlicht), kan de D-Beam redelijk ongevoelig worden. Alsof je met dit alles nog niet genoeg hebt (m.a.w. als je nog een extra paar handen over blijkt te hebben), zijn er nog altijd 2 vrij toewijsbare potentiometers, en natuurlijk de joystick. Voor het besturen van de arpeggiator is er een draaiknop voor tempo (40 tot 240), een on/off switch en een hold toets. Ook het vlug transponeren van het klavier is een fluitje van een cent dankzij de daarvoor aanwezige druktoetsen.

 

Het transfereren van data van computer naar synthesizer is tevens een makkie. Sleep de desbetreffende file van je desktop naar zijn bestemming (V-Synth) en klaar is Kees. De geheugenstructuur van de V-Synth is opgebouwd uit 1 zogenaamd "Project". Dit project kan 512 patches bevatten, 999 waves + alle nodige systeeminstellingen die ermee gepaard gaan. De V-Synth bevat uit zichzelf één enkel "Project". Dit is echter volledig overschrijfbaar (je kan natuurlijk altijd een "factory reset" uitvoeren naar de oorspronkelijke staat). De afwezigheid van een extra "user" bank vind ik toch altijd wel een minpunt. Toch heb je nog redelijk wat geheugenplaats over (20 MB). De preset waves van de V-synth nemen namelijk slechts 30 Mb van de 50 aanwezige MBs in beslag. Op de optionele PC card kan je echter wel meerdere "Projects" wegschrijven. De aanschaf van een dergelijk medium is dus zeker het overwegen waard.

 

KLANK

 

Eigenlijk zou dit een zeer korte paragraaf kunnen zijn. Deze synth klinkt simpelweg subliem. Zonder zijn herkenbaarheid te verliezen opent Roland met de V-Synth een heel nieuwe klankwereld. Afgaande op de presets zou je kunnen stellen dat het geheel nogal "pad" georiënteerd is. Ook leadklanken en nogal progressief klinkende loops zijn goed vertegenwoordigd. Toch kan ik dit instrument klankgewijs zeker niet in een vakje plaatsen. Het zou zeer onrechtvaardig zijn deze synthesizer af te schilderen als zijnde de zoveelste "Techno" of "House"-synth. De V-Synth heeft heel wat meer in huis dan "squeeks" en "bleeps". Je zou zelfs kunnen stellen dat, net zoals bij een akoestisch instrument, de V-synth slechts zo goed klinkt als diegene die erop speelt. Een gewaagde uitspraak misschien, maar het is wel degelijk een instrument dat "met smaak" dient geprogrammeerd te worden. Een ietwat ervaren keyboardspeler zou moeten instaat zijn met dit instrument een persoonlijke klank te ontwikkelen.

 

Huis, tuin en keukenklanken (pianos, orgels,...) vind je hier slechts in beperkte mate terug. Dergelijke PCM-golfvormen zijn zeker aanwezig, maar voornamelijk bedoeld als ingrediënt voor meer complexere geluiden. De kwaliteiten van de V-synth komen niet volledig naar buiten wanneer je dit soort klanken op zichzelf gaat gebruiken.

 

De Analog Modelling sectie klinkt warm, vol en "right in your face". Niet de koude agressieve klank van heel wat virtueel analoge toestellen. De klank komt aardig in de buurt van wat mij aantrekt in de echte analoge synths. Dit gevoel is echter subjectief en moeilijk te verwoorden. Meningen hierover zullen waarschijnlijk verschillen. Als ik het toch zou wagen dit klankbeeld te beschrijven zou ik dat doen met de term: "vanille". De filters zijn buitengewoon goed en kunnen de nodige punch geven aan bv. je gesamplede materiaal. Dit zonder agressief te gaan klinken. De COSM-effecten en andere modellen van klankprocessors hebben hun kwaliteiten al ruimschoots bewezen in diverse Roland producten . Ze blijven deze tendens dan ook voortzetten in de V-Synth.

 

Deze synth laat je toe om de meest onverwachte klanken voort te brengen, zonder dat ze daarom muzikaal onbruikbaar dreigen te worden! Het algemene klankbeeld van dit instrument is er een dat in de meest uiteenlopende genres inpasbaar is, en een eigen "cachet" kan meegeven aan welke muziek dan ook. "Slechts" 24 stemmig polyfoon, maar toch had ik nooit de indruk dat ik terkort kwam qua aantal stemmen.

 

BUDGET

 

In Belgie bedraagt de adviesprijs de V-Synth 3400 Euro, in Nederland: 3145. Ga hem dus niet uittesten, tenzij je over een toerijkend budget beschikt. Het zou je alleen maar frustreren.

 

Alhoewel... Misschien is het nog niet zo'n slecht idee om eens wat ouwe spullen op de tweedehandsmarkt te gooien en te vervangen door één "V-synth". Met de hier aanwezige "synthpower" kom je namelijk méér dan een heel eind. Als je de kost van een sampler, een PCM synth en een Analog Modeling synth optelt, stijg je al gauw boven deze prijs uit. En je hebt zeker niet de verregaande "soundscaping"-capaciteiten van dit apparaat. Ga deze synth echter AUB niet gebruiken voor het spelen van strings en belletjes of andere "dagdagelijkse" klanken. Het zou hetzelfde zijn een villa met zwembad, fitness room, sauna en bioscoopzaal te kopen, om enkel de garage, de keuken en de badkamer te gaan gebruiken.

 

CONCLUSIE

 

Eigenlijk mag je de V-Synth niet te veel gaan zien als drie verschillende instrumenten: PCM-synth, Analog Mod.-synth en sampler. Hoewel elk van deze onderdelen van zeer goede kwaliteit is, gaat het vooral om de unieke en uiterst krachtige manier waarop je ze op elkaar kan doen inspelen.

 

Wie ernstig bezig is met sounddesign mag aan dit instrument zeker niet voorbijgaan. Roland introduceert een heel nieuw concept op het gebied van "klank-creatie". Een concept dat zich siert door zijn eenvoud en tegelijkertijd zeer geavanceerd is. Wie weet zal de V-synth niet aan de basis gaan liggen van nieuwe trends en geluiden in de muziekwereld. Het potentieel om "klankgewijs" nieuwe deuren te openen en de daarachter liggende paden te bewandelen is zeker aanwezig.

 

OPMERKING VAN DE IMPORTEUR

 

De nieuwe waveforms en updates om via internet te downloaden, waar de redacteur terecht naar vroeg, zijn in de planning. De nederlandstalige handleiding zal voor een deel herwerkt worden, zodat aan de tekortkomingen die de redacteur aanstipte zal worden tegemoetgekomen.

 

PRO & CONTRA

 

 PRO CONTRA
  • diversiteit aan klankbronnen
  • revolutionair concept van sounddesign en editing (structuurblokken, variphrase processor,...)
  • handig touchscreen en gebruiksvriendelijke interface
  • spectaculaire controlemogelijkheden
  • klank in het algemeen (zowel dynamiek, filters, golfvormen zelf, sampler, COSM processor,...)
  • smaakvolle en originele presets
  • duur?!
  • handleiding is te vaag
  • geen userbank (vind ik persoonlijk een minpunt, maar geldt niet noodzakelijk voor iedereen)
  • bij overvloedig licht (bv. zon) kan D-Beam controller veel van zijn gevoeligheid verliezen
  •  

    SPECIFICATIES

     

  • keyboard: 61 keys (velocity & channel aftertouch)
  • Sound Generator Configuration: Oscillator (env. X 4 + LFO x 1) x 2; modulator x 1; OSM (envelope x 2 + LFO x 1) x 2; TVA (envelope x 1 + LFO x 1) x 1 methods by which oscillators produce sound: Analog Modelling, PCM / VariPhrase (preset waveforms + sampling wavefprms), external input
  • modulator: 4 types + mix
  • COSM: 15 types + THRU
  • zones (splits): 16
  • parts: 16
  • maximum polyphony: 24 voices (varies depending on the load placed on the sound generator.)
  • internal memory: Project (1), patches (512), waves (999), RAM (50 MB) of which 30 MB is taken up by factory waves, sample storage memory (FLASH): 10 MB
  • external storage device: PC CARD slot (can be used Microdrive, SmartMedia or CompactFlash with PC card adapter.)
  • effects: MFX (Multi-effects), 41 sets; chorus, 8 sets; reverb, 10 sets
  • system EQ: 4 bands
  • sampling frequency: internal:44,1 kHz; digital audio in/out: 96, 48, 44,1 kHz
  • signal processing: internal processing: sound: 32 bit (floating point); effects: 24 bit (fixed point); DA & AD conversion: 24 bit
  • nominal output level: main out: +4 dBu; direct out: +4 dBu
  • nominal input level: line in: -20 dBu; mic in: -46 dBu
  • arpeggiator: patterns, user programmable (support use of control change messages); motifs, 8 types; tempo 20 to 250 bpm
  • display: graphic 320 x 240 dot backlit LCD with touch screen
  • controllers: pitch bend/modulation lever; time trip pad, D Beam Controller (twin beam), assignable control knobs (C1, C2)
  • connectors: headphones jack, main output jacks (L/mono, R) (1/4 inch phone type), direct output jacks (L,R) (1/4 inch phone type), input jacks (L,R) (1/4 inch phone type, equipped with line/mic gain switch), hold pedal jack, control pedal jacks (1,2) (assignable), midi connectors (in, out, thru), USB connector, digital audio interface (24 bits, S/P DIF): coaxial (in, out) and optical (in, out), AC inlet
  • power suply: AC117 V, AC230 V, AC240 V
  • power consumption: 16 W
  • dimensions: 1,056 (W) x 398 (D) x 111 (H) mm
  • weight: 13,1 kg
  • accessories: quick start guide, owners manual, sound list, CD-ROM (driver), PC CARD protector, power cable