De sound van de Minimoog is echter nooit veraf geweest. Zijn klank is zo kenmerkend geworden voor bepaalde muziekgenres van de laatste 3 decennia dat je gerust kan spreken van een tijdloos geluid (misschien wel de enige synth waarvan je dit echt kan zeggen). De honger naar deze sound zorgde er voor dat reeds eind jaren tachtig (of begin negentig?) er een rackversie van de Minimoog op de markt kwam. Dit onder de merknaam Studio Electronics. Het betrof een zuivere replica van het origineel, voorzien van de nodige basis aan midi-aansluitingen. De Voyager gaat echter heel wat verder en voegt er een behoorlijke reeks mogelijkheden aan toe. Niet enkel de toevoeging van een preset bank, uitgebreide modulatiemogelijkheden en updatebare software voor het besturingssysteem zijn nieuw. Ook ter hoogte van de analoge klanksynthese valt er heel wat meer te bespeuren.
Wanneer je elektronische toestellen van vroeger en nu vergelijkt, is er meestal één iets dat onmiddellijk opvalt. Die ouwe "bakken" zijn gewoon veel beter gebouwd. De meeste fabrikanten lijken al lang tot het besef gekomen dat het weinig commercieel nut heeft om pakweg een koelkast te produceren die 50 jaar meegaat. Ook de elektronische muziekinstrumenten markt scheen dit door te hebben. De Minimoog Voyager is zonder twijfel een welkome uitzondering op deze trend. Alle potmeters, knoppen , switches, aansluitingen... getuigen van absolute topkwaliteit. Touchpad, pitch-en modulatiewielen zijn eveneens zeer solide. Het controlegedeelte en de bodemplaat zijn van zwart metaal, de rest is al hout wat de klok slaat. De bouw van het chasis en de constructie in het algemeen is van de beste die ik ooit bij een synth heb mogen ontwaren. Om toch iets op te merken zou ik kunnen zeggen dat de druktoetsen onder het display, voor het navigeren doorheen de presets en systeem-menus, iets te losjes geassembleerd lijken. De draaiknoppen liggen onwaarschijnlijk goed in de hand en bieden een aangename weerstand. Hierdoor vragen ze er gewoon naar om gemanipuleerd te worden en vormen ze een zeer muzikaal expressiemiddel. Zo hoort het ook bij een dergelijk instrument. Het klavier is aan de lichte kant, maar perfect voor dit monofone instrument.
Wanneer we van links naar rechts de aansluitingen aan de achterzijde bekijken, botsen we eerst op deze voor de stroomvoorziening. De interne voeding accepteert zowel 110 als 220 volt. Een bijzonder interessant detail. We passeren het trio van midi connectoren (In, Out, Thru) en stuiten op de BNC-plug voor het optionele "zwanenenhals" lampje. Vervolgens belanden we bij een hele reeks CV (Control Voltage) inputs voor het extern triggeren en manipuleren van de diverse parameters van dit instrument. De inputs bestemd voor zogenaamde "continuous controllers" (bv. expressiepedaal) zijn in het rood aangeduid. Het betreft hier: volume, panning, filter, wave, pitch, mod1, mod2, S&H (sample and hold) in, envelope rate en LFO rate. De aan/uit aansluitingen voor footswitches zijn in het blauw gemarkeerd: S & H gate, release en LFO sync. Verder is er een ingang voor het invoeren van een extern signaal (ext audio input) en een insertiepunt tussen oscillatoren en filters (mixer out/filter in). Dit laat je toe een extern effect of eender welke "processing" toe te passen op je klank alvorens die de filters bereikt. Op die manier bewaar je dus de "levendige" klank van het analoge instrument. Om de collectie jack aansluitingen te vervolledigen zijn er uiteraard de links/rechts audio uitgangen. Tenslotte is er nog een multipin connector voor aansluiting van een extra module met CV en Gate aansluitingen. Deze module zou reeds verkrijgbaar moeten zijn van Moog Music. Geen digitale audio in-of uitgangen hier. Het betreft hier dan ook een 100 % analoge synth. De aanwezigheid van dergelijke features zou volgens mij alleen maar afbreuk doen aan de analoge charme van dit instrtument. De hoofdtelefoonaansluiting bevindt zich rechts op het frontpaneel.
Zelfs de leek op synthesizergebied moet hier zonder frustraties mee aan de slag kunnen. Zoals we dat gewoon zijn bij traditionele analoge synths zijn alle klankparameters direct toegankelijk vanaf het controlepaneel. Wel ben je verplicht om bij het maken van een klank steeds te vertrekken vanuit een preset. Op zich is dit geen probleem want het is onvoorstelbaar in hoe weinig seconden je van een liefelijk synthfluitje een bom van een basklank maakt. En ik overdrijf niet. Wel even opletten want met één druk op de daarvoor bestemde toets heb je de preset overschreven met je nieuwe creatie. Hiervoor wordt geen bevestiging gevraagd. Ook nog wat onhandig is het doorlopen van de presets. Via de -1/+1 knoppen scroll je trapsgewijs doorheen de lijst, wat soms een beetje tijd in beslag kan nemen. Een alpha-dial zou hiervoor de perfecte oplossing bieden. Om de geselecteerde preset te activeren moet je telkens op de enter knop duwen. Eigenaardig, want dit is dan weer niet het geval wanneer je de presets selecteert via "program change messages" vanaf bv. een computer.
Ik zou het hier heel kort kunnen houden met een paar woorden: onovertroffen, tijdloos, veelzijdig, vet, MOOG,... Je zou kunnen stellen dat (met alle respect) het verschil met wat we tegenwoordig kennen als virtueel analoge synths is, dat deze laatste categorie last heft van een soort plafond. Ik denk dat ik de vergelijking ooit al eens gemaakt heb, maar ik zou dit even willen herhalen. Een virtuele analoge synth verhoudt zich tot een analoge een beetje zoals een Van Gogh tot een foto van een Van Gogh. Er zijn heel wat digitale alternatieven die fantastisch klinken, maar er bestaat volgens mij een soort auditieve emotie die niet te simuleren valt. De Minimoog Voyager heeft duidelijk deze analoge "ziel". Vooral op het gebied van de filters geldt: "The sky is the limit". Wanneer je de resonance volledig opengooit en dan de cutoff frequency van de lowpassfilter naar een maximumwaarde brengt gooi je een soort van "laserstraal"achtige klank de frequency-hemel in. Bij heel wat digitale synths doet dit behoorlijk pijn aan de trommelvliezen. Bij de Minimoog echter klinkt dit "smooth" en pijnloos. Tegelijkertijd lijkt de klank ook een oneindige diepte te bezitten. De respons is vlekkeloos en zoals ik al zei heb je een voelbaar fysiek contact met de klank.
De "Performer" editie is verschrikkelijk duur en de "Signature" versie nog veel duurder. Voor ik dit instrument effectief gehoord had was ik er dan ook van overtuigd dat de prijs onmenselijk hoog was. Maar hoe langer hoe meer begon ik in te zien dat de sonoriteit die de Voyager bezit, in geen enkele hedendaagse synth van welke prijsklasse dan ook terug te vinden is. Wel is dit een instrument voor de ernstige professionele muzikant/producer. Alleen al omdat de klank van de Minimoog zo universeel en geliefd is, is een dergelijke hoge prijs verantwoord. Dit indien je de Minimoog Voyager kan inzetten als een van je belangrijkste muziekinstrumenten bij je producties of live-optredens. Voor een dergelijk bedrag echter zou er wel nog wat mogen gesleuteld worden aan de midi-mogelijkheden en software. Maar dat zal ongetwijfeld nog gebeuren.
Een ware heropstanding. De Messias onder de synthesizers is terug! Een geperfectioneerde Minimoog, tenzij voor wie heimwee heeft naar onstabiele oscillatoren en andere bronnen van ergernis. Ondanks het feit dat dit een monofone analoge synth is, zijn de mogelijkheden tot (allemaal subliem klinkende) klankvariaties quasi oneindig – en dit uiteindelijk met slechts drie oscillatoren en één noise Generator! Toevallig of niet, maar het is de eerst maal dat ik een testmodel daadwerkelijk actief gebruikt heb, voor een productie waar ik momenteel aan werk. Aanvankelijk was het de bedoeling om gewoon een Minimoog-baspartij in te spelen. Uiteindelijk is de Voyager gebruikt geweest voor bas, leads, fills en special effects. Van donderslagen tot wervelwinden en bleeps. Dit maar om de veelzijdigheid van dit instrument te illustreren. Waar de meeste synthesizers na (soms kort) verloop van tijd eigenlijk passé zijn, is dit méér dan een blijver. Eén van de grootste verdiensten van Bob Moog is mijns inziens dat hij met de Minimoog een instrument op de markt gebracht heeft, waarvoor muziek kan geschreven worden die ook deciannia later nog steeds identiek klinkend kan gereproduceerd worden. Laten we hier dan ook maar ineens over een "klassiek" muziekinstrument spreken.
PRO | CONTRA |