SYNTHESIZER

Dit is het soort klavier dat, zelfs na z’n “vermageringskuur”, toch niet onopgemerkt blijft. Zoals de naam al doet vermoeden, telt de MoXF8 88 toetsen (er bestaat ook nog een versie met 61 toetsen). Op de bovenkant zitten heel wat knoppen, en toch weegt hij slechts 16 kilo. Dit is een stuk minder dan zijn voorganger, die rond de 29 kilo weegt. Ik moet toegeven dat ik aangenaam verrast was toen ik hem uit de doos haalde. Ondanks het lichte gewicht lijkt hij helemaal niet goedkoop. Het zwart, rood en bordeaux aan de zijkanten ziet er zelfs heel chique uit. OK, het frontpaneel is wat minder uitgebreid en minder goed gevuld dan dat van zijn voorganger, maar het is nog steeds zeer fatsoenlijk. De twee modeling wieltjes zitten deze keer op het controlepaneel, wat in de breedte toch algauw een paar centimeter winst oplevert. Ondanks het GHS-klavier (Graded Hammer Standard) van 88 toetsen is dit een instrument dat je net wél op de achterbank van je auto kwijt kan. Dit model meet 132 cm, terwijl de Motif XF8 toch al snel twaalf centimeter langer is.

Nu we het toch over het controlepaneel hebben: er zijn twee sliders voor het volume (master volume en DAW level). Dit vraagt eigenlijk om wat meer uitleg, maar daar komen we zo dadelijk op terug. Verder vinden we daarboven een roterende potentiometer (in combinatie met een on/off-schakelaar) die de naam “A/D input” draagt. Die wordt vergezeld van een scherm dat het niveau weergeeft en een schakelaar waarmee je kiest voor “A/D Input” of “Mixed”. Ook hier is wel wat meer uitleg gewenst! Kort gezegd, beschikt de MoXF8 niet over een samplesectie, maar heeft hij wel toegang tot externe geluidsbronnen (analoge/digitale conversie) en werkt hij samen met een PC of Mac om zo een volledig “workstation”, of zelfs een echte multitrackstudio te vormen.

Maar, laten we eerst even verdergaan met onze rondleiding: twee rijen van vier draaiknoppen met bijbehorende schakelaars geven je controle over de meest gebruikte parameters, zoals de filters (cutoff, resonance, etc.), envelope (ADSR), effecten, EQ, arpeggio, enz. Hetzelfde geldt voor de transpositie-, octaaf-, en andere toewijsbare functies. En zo komen we bij het “transport”-paneel naar de interne sequencer of “DAW” op uw computer. Nog verder naar rechts zit een verlichte LCD van 240x64 karakters, met twee rijen van zes knoppen op het scherm.

De rest is vrij conventioneel: datawieltje, navigatietoetsen en enkele andere toetsen zoals “enter”, “exit”, enz. En dan ook nog een toets “performance”, “bank select”, “part select”, “part mute”, … Enfin, mogelijkheden zat. Het achterpaneel moet niet onderdoen. Een stereo-uitgang over twee jacks, een identieke stereo-ingang, een hoofdtelefoonaansluiting, drie jacks voor pedalen en verder drie conventionele MIDI-aansluitingen en twee USB-poorten “to host” en “to device”. Voor de voeding is er een externe adapter. De on/off-switch zit zeer logisch naast de aansluiting voor die adapter. Opmerking: na een bepaalde periode inactiviteit (instelbaar tussen 5 en 120 minuten) wordt de synthesizer automatisch uitgeschakeld. Gelukkig kan deze functie desgewenst uitgezet worden. Stel je voor dat je na de soundcheck de synthesizer niet meer aanraakt en na enkele uren aan je optreden wil beginnen… Stress! En lach niet, het overkwam me onlangs met een digitale piano. En dat was niet erg grappig, want ik moest de computer waarop hij was aangesloten herstarten. Koud zweet.

OK, het is allemaal om energie te sparen, maar als je naar mijn mening vraagt: dit is hiervoor niet de geschikte plaats. Het goede nieuws is dat je keuze (automatisch uitschakelen of niet) opgeslagen blijft, zelfs na het loskoppelen van de stroom. Oef. Bedankt Yamaha! Een voorbeeld om te volgen!

Een opmerking: naast de meegeleverde handleiding, kun je online nog meerdere andere handleidingen raadplegen: o.a. een referentiehandleiding van 80 pagina’s, één betreffende de parameters van de synth, en een lijst gegevens (stemmen, golfvormen, enz.). Pittig detail: op de Amerikaanse site moet je je registreren via Facebook of Twitter om iets te kunnen downloaden, maar op de Franse site is dat niet nodig!

Waar zullen we beginnen? Meer dan 740 MB aan golfvormen (bijna 4000 samples), meer dan 1150 voicepresets en 384 opslagmogelijkheden, 72 drumkits en 256 “performances” naast een “General MIDI”-modus geven je onmiddellijk een idee, met welk soort beest we hier te maken hebben. De sequencer blijft niet achter: een capaciteit van 226.000 noten (16 sporen natuurlijk), en de effecten al evenmin: er moeten er ongeveer zo’n 100-tal zijn, onderverdeeld in algemene effecten (reverb, chorus, …), insertion effects, vocoder, master effects, enz. Interessant: sommige van deze effecten maken gebruik van Yamaha’s VCM (Virtual Circuitry Modeling) technologie, die we ook in hun digitale mixers terugvinden, een mooie kwaliteitsgarantie.

De MoFX8 bezit dus geen samplingsectie, maar voor de rest beschikt hij grosso mode over dezelfde “synthesizer motor” als die van de Motif. De presets van de grote broer zijn zelfs compatibel met deze nieuwste telg, waaronder, en dit is niet te verwaarlozen: de re-creatie van de Yamaha concertpiano CFFIIIS en hun S6- model. De MoXF8 biedt ook verdere uitbreidingsmogelijkheden met o.a. Flashkaart.

Maar, naar mijn mening onderscheidt de MoXF8 zich het meest van de concurrentie, als je hem in combinatie met een computer gebruikt. De integratie is inderdaad erg geavanceerd, desalniettemin met volledig behoud van zijn functie als autonoom “work station”. Oordeel zelf: met een eenvoudige USB-kabel verandert de MoXF8 in een MIDI-en audio-interface, met vier ingangen en twee uitgangen: twee ingangen voor het geluid van de synth zelf en twee “A/D” inputs. Omgekeerd kan hij ook de files lezen van gelijk welke audio-software op de computer. Enfin, niet echt “eender welke”, want de “AI 7” van Cubase zit erbij. Sinds Yamaha Steinberg heeft opgekocht, is de integratie echt voorbeeldig. Zo wordt de MoXF8 geleverd met Steinberg VST plug-in’s. En bijzonder interessant: “Prologue” is een welbekende, goed geconstrueerde, virtuele analoge synthesizer en de YC-3B is, zoals de naam al suggereert, gebaseerd op de Hammond B3. Er belet u eigenlijk niets om alle gewenste VST plug-in’s te gebruiken - er zijn er bij de vleet - waaronder de gesamplede. En voilà, het probleem van de sampling is hiermee meteen opgelost!

Bij de MoFX8 zit ook nog andere software dan Cubase. Denk maar aan de MoFX Editor, waarmee je de interne parameters makkelijk kan editen, en “Remote Editor” voor VST. Hij is ook compatibel met Logic, Sonar en andere.

Nog een opmerking voordat we naar de geluiden overgaan: de A/D-ingang maakt ook het gebruik van een rechtstreekse microfoon mogelijk (alleen dynamisch, geen fantoomvoeding). De MoXF8 beschikt ook over een “vocoder” effect. Erg vintage!

Ik vergat nog te vermelden dat de MoXF8 beschikt over een polyfonie van 128 noten. je hoeft dus niets te vrezen, ook al doorloop je het klavier in alle mogelijke richtingen. En die mooie pianogeluiden zouden je wel eens in verleiding kunnen brengen! Ben je op zoek naar een goede stage piano, dan wil ik je zelfs aanraden, om deze synthesizer eens te proberen, die overigens over hetzelfde klavier beschikt als sommige Yamaha piano’s (P105 of P35 bijvoorbeeld) en de klank van de CFIIIS is echt opmerkelijk. De S6 maakte minder indruk op me, maar da’s een kwestie van smaak, het is nog steeds een uitstekende pianoklank. En voor de rest? Ik heb eens snel wat “voices” doorlopen, en de “performances” bekeken. In twee woorden: overvloed en kwaliteit. Er is voor ieder wat wils en we weten dat we Yamaha niet moeten leren om goede klanken te maken. Voeg daar nog de ruim 7000 arpeggio’s bij en een oversized sequencer - met zelfs een nog grotere capaciteit dan die van de Motif XF8!

Geweldig, tot nu toe, maar toch niet echt revolutionair. Misschien is dat het enige minpuntje - ik moet toch nog iéts vinden om over te klagen, nietwaar. De MoXF8 biedt geen FM-synthese, noch modeling (analoog noch physical). Het is zo dat ik persoonlijk altijd een beetje gefrustreerd raak, wanneer ik een preset als “DX Legend” of “DX Celesta AP” of “GS Tines” op een Yamaha kies, en ik dan nooit de echte FM synthese bekom, maar een reproductie die gebruik maakt van de traditionele AWM2-techniek. Je moet weten dat Yamaha deze techniek al gebruikte in de vroege jaren negentig, in de periode van de SY77 en SY99 toen ze de FM technologie met ongeëvenaard succes exploiteerde. Yamaha heeft dit pad ondertussen verlaten, ongetwijfeld ontmoedigd door het geringe succes van deze toch wel vrij complexe technologie. En hey, waarom een goed recept (AWM2) dumpen als het zo lekker is, zelfs wanneer men de calorieën beperkt?! Maar zoveel calorieën zijn er nu ook niet kwijtgespeeld, want het ROM-geheugen van de MoXF8 is even “vet” als dat van de Motif! Los van het uitgepuurde bedieningspaneel, waar het verschil duidelijks, moet je echt gaan zoeken naar de verschillen.

Ik som er enkele voor u op (al moeten er nog wel enkele meer zijn): geen “aftertouch” op het klavier, verschillend klavier overigens, 256 “performances” in plaats van 512, mogelijkheid tot uitbreiding van de RAM is 1GB in plaats van 2GB, vier toetsenbordzones in plaats van acht en, zoals aangekondigd bij het begin, geen “tif”, sorry, geen “sampling”. Vroeger zou ik dat waarschijnlijk als een groot nadeel hebben beschouwd, maar tegenwoordig zijn er verschillende factoren die dat hebben veranderd: ten eerste de hoeveelheid en de kwaliteit van de originele geluiden is zo groot dat sampling minder essentieel lijkt om traditionele instrumenten te reproduceren. Ten twee kan de hoge mate van integratie met een computer dit euvel makkelijk verhelpen, mocht dit al ooit nodig zijn, en is er een 1GB optionele geheugenuitbreiding mogelijk. En ten derde is er dan nog de factor “budget”. Ik beken dat ik niet weet in hoeverre het ontbreken van de sampling verantwoordelijk is voor de lage prijs, maar geloof me, die prijs is écht interessant! Oordeel zelf!

Een tip: ga zitten. Ken je de prijs van de Motif XF8? Die zit rond de €3500. En nu wil je die van de MoFX8 weten? Zit je goed? Rond de €1500, €1499 om precies te zijn (incl. BTW)!! Excuseer? Niet duwen, ik was eerst! Maar wees gerust, er is er een voor iedereen!

Het is duidelijk, de MoFX8 is een compleet geslaagde synth. Als je wilt muggenziften, kunnen we hier en daar wel iets vinden om over te klagen. Maar als we kijken naar de mogelijkheden en de prijs en dan het superieure geluid in acht neemt, kunnen we Yamaha alleen maar feliciteren met hun jongste telg. In feite hebben we hier met een dubbel instrument te maken: enerzijds een workstation dat volledig autonoom kan werken, én anderzijds, van zodra je het op een computer aansluit, het hart van een studio, waarbij het tevens de rol van MIDI- en audiointerface op zich neemt. Tip: voeg in dat geval een microfoonpreamp toe, die je toelaat om studio/condensatormicro’s te gebruiken. De standaardingang laat enkel dynamische microfoons toe en het zou jammer zijn om in je studio enkel hiervan gebruik te maken.